O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi buxoro davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakulteti

Iqtisodiy samarali turizmga
shunday turizm kiradiki, u turistlarni qabul 
qiluvchi mamlakat bo‟lib, ularga xizmat qilish orqali ularning daromadlarini 
ta‟minlaydi. Aynan turizmning shu jihati uning iqtisodiy soha ekanligidan, foyda 
keltiruvchi faoliyatligidan dalolat beradi. Qaysi hudud yoki mamlakatda turistik 
ob‟ektlar mavjud bo‟lsa o‟shalar uning turistik salohiyatini belgilaydi. Turizmdan 
foyda qilaman degan davlat, kompaniya yoki shaxslar aynan ana shu salohiyatdan 
samarali foydalanish choralarini ko‟rishi lozim.
Ta‟kidlanganidek, O‟zbekiston, ayniqsa Samarkand, Buxoro, Xiva shaharlari 
misilsiz turistik imkoniyatlarga ega. Agar ushbu sohani tez rivojlantirilsa aholining 
ko‟p qismi ishga joylashadi, daromadi oshadi. Shu tufayli turizm industriyasini 
rivojlantirish O‟zbekistonda eng ustuvor sohalardan biriga aylanmog‟i lozim.
Ijtimoiy samara beradigan turizm 
ham boshqa mamlakatlar singari 
O‟zbekistonda ham rivojlangan. Bu soha bevosita aholining ijtimoiy sohaga 
muhtoj qatlamini, ya‟ni maktab o‟quvchilarini, pensionerlarni, talaba-yoshlarni, 
nogironlarni, keksa nuroniylarni, urush va mehnat faxriylari kabi aholining 
shunday toifasini sayohat qildirish tushuniladi. Eng muhimi ushbu sohaga 
qo‟yilgan investitsiya foyda olish uchun emas, balki ijtimoiy qullab-quvvatlash 
uchun mo‟ljallangan bo‟ladi. Bu maqsad uchun mablag‟ davlat byudjeti, davlat 
tashkilotlari va turli nodavlat jamg‟armalar va shaxslar (jismoniy, yuridik) 
ajratmalari hisobidan shakllanadi.
Butunjahon turizm tashkiloti (VTO) esa – turizmning beshta turini istiqbolli 
yo„nalish deb e‟lon qilgan. 
1.
 
Sarguzasht turizmi. 
Bu tur asosan tog„ cho„qqilariga chiqish, suv osti kemalarida sayohat qilish va 
«erning oxiri»ga sayohat yo„nalishlarida rivojlanib bormoqda. O„zbekistonda bu 
turni tog„ so„qmoqlari, cho„llar bo„ylab va Orol dengizi havzasiga sayohat 
marshrutlari bo„yicha rivojlantirish mumkin. 
2.