O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti «axborot texnologiyalari» kafedrasi

Axborot tizimining namunaviy tarkibi. 
Avtomatlashtirilgan axborot 
tizimiga quyidagilar kiradi: odam-(xodim), texnik vositalar va dasturiy ta’minot. 
Ular birgalikda boshqaruv usullari uchun ma’lumotlarni qayta ishlaydi
2. Axborot tizimlarini miq’yosi, qo‘llanilish sohasi, tashkil etish usuli bo‘yicha 
sinflari. 
Axborot tizimi tushunchasi ko‘p kirrali, uning mazmuni va mohiyati axborot 
texnologiyasi qo‘llanilayotgan ob’ektning o‘ziga xos xususiyatlari, xossalari bilan 
belgilanadi. Axborot tizimini to‘liq va har tomonlama bilish uchun uning o‘ziga 
xos xususiyatlari tizimini aniqlash kerak bo‘ladi. Shu maqsadda kuyida axborot 
tizimini har bir qator belgilariga ko‘ra tasniflash variantlari ko‘rib chiqiladi (1.6-
jadval): 
•
avtomatlashtirish darajasi; 
•
boshqarish jarayonining turlari bo‘yicha; 
•
qo‘llanilish sohalari bo‘yicha; 
•
boshqarish ob’ektining ishlash sohasi bo‘yicha; 
•
qo‘llanilish yo‘nalishi bo‘yicha; 
•
boshqaruv tizimidagi darajasi bo‘yicha va hokazo.
Axborot tizimining tasnif belgilari ichida ularning qo‘llanish sohalari asosiy 

---

hisoblanadi. 
3.Axborot tizimlarini texnik tuzilishi bo‘yicha sinflanishi. 
Axborot tizimini tasavvur kiladigan bulsak, unda texnik vositalar va dasturiy 
ta’minotlar majmui ekanligi namoyon buladi, va ular foydalanuvchilarga va texnik 
ob’ektlarga xizmat ko’rsatishi lozim buladi. Texnik vositalarga quyidagi kiradi: 
- kiritish kurilmalari; 
- ma’lumotlarni saqlash kurilmalari; 
- ma’lumotlarni chiqarish kurilmalari; 
- ma’lumotlarni qayta ishlash kurilmalari; 
- hisoblash mashinalari; 
- kommunikatsiya kurilmalari va b.; 
Har kanday axborot tizimining asosida texnik vositalar turadi. Ularning ishlash 
tezligi va ishonchligi bevosita axborot tizimining samaradorligini ta’minlaydi.