O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti axmedova Dildora Bahodirovna

Savollar va topshiriqlar:
1. Tilshunoslik fani nimalarni o‘rganadi? 
2. Tilshunoslik fanining qanday turlari bor va ular o‘zaro qanday farqlanadi? 
3. Nima uchun til ijtimoiy hodisa sanaladi? 
4. “Jamiyatsiz til, tilsiz jamiyat bo‘lishi mumkin emas”, degan fikrni qanday 
izohlaysiz?
5. Tilning tarkibiy qismlari deganda nimalar nazarda tutiladi? 
6. Tilda yuz beradigan o‘zgarishlar birinchi navbatda uning qaysi bo‘limida 
(sathida) yuz beradi va nima uchun? 
7. Keyingi paytlarda o‘zbek tili sathlari(leksika, fonetika, grammatikasi)da qanday 
o‘zgarishlar yuz berdi? 
8. Milliy til nima va uning tarkibiga nimalar kiradi? 
9. Shevalar adabiy tildan qaysi jihatlariga ko‘ra farqlanadi? 
10. O‘zbek tilida qanday lahjalar mavjud va ular qanday belgilarga ega? 
11. Tilning jamiyat bilan aloqasi va madaniyat bilan bogʻliqligi nimada? 
12. Tilning rivojlanishi nima bilan bogʻliq? 

---

13 
13. Ong nima? Tafakkur nima? 
14. Tilning tafakkur bilan bogʻliqligi nimada? 
15. Til birliklari va tafakkur birliklari munosabatini tushuntiring. 
Test savollari: 
1.Til jamiyatda nechta vazifani bajaradi?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 
2. Inson va jamiyat qanday munosabatda turadi? 
A) Umumiylik va xususiylik munosabatida. B) Sabab-oqibat munosabatida. 
C) Butun-boʻlak munosabatida. D) Mohiyat va hodisa munosabatida. 
3. Tilning eng muhim ijtimoiy vazifasi nima? 
A) Ta’lim jarayonini shakllantirish. B) Goʻzallik yaratish va inson qalbiga 
ta’sir qilish. C) Axborotni uzatish va qabul qilish. 
D) Yaxshi-yomonni farqlashga oʻrgatish. 
4. Tilda argo va jargonning vujudga kelishi nima bilan bogʻliq? 
A) Jamiyatning ijtimoiy qatlam, guruhlardan iboratligi bilan. 
B) Axloq-odob me’yorlari bilan. C) Irim-sirimlar bilan. 
D) Savdo-sotiqda qulaylik tugʻdirish istagi bilan. 
5. Til rivojlanishining ekstralingvistik omili deganda nima tushuniladi? 
A) Tilning boshqa tillar ta’sirida rivojlanishi. 
B) Tilning jamiyat bilan bogʻliq rivojlanishi. 
C) Tilning badiiy adabiyot bilan bogʻliq rivojlanishi. 
D) Tildagi soʻzlarning koʻchma ma’noda qoʻllanishi bilan bogʻliq rivojlanishi. 
6. Tilning ma’rifiy ahamiyati nimada? 
A) Badiiy adabiyot til vositasida yaratiladi. 
B) Oʻtgan avlodlar tajribasi, bilimini kelgusi avlodga yetkazish. 
C) Odamlarning oʻz fikrini bir-biriga yetkazishi. 
D) Tafakkurni shakllantirish.