O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

DAVRA SUHBATI TEXNOLOGIYASI 
Muayyan fanning o‘qituvchisi talabalar bilimi, aqliy yetukligi, mustaqil 
fikrlay olish darajasi va uning mutaxassis yoki nomutaxassisligini hisobga olgan 
holda darsni tashkil etadi. 
Har qanday fan o‘qituvchisinig asosiy maqsadi – talabaning yuqori, 
mustahkam, zamonaviy bilim olishiga, kelajakda uni qo‘llay olishi, kelgusi zamon 
rivojlanishi bilan hamohang g‘oyalar, ilmiy yondoshuvlarni beraoladigan 
mutaxassis bo‘lishiga erishishdir. Rivojlangan davlatlarning oliy ta’lim 
muassasalarida o‘tiladigan dars jarayonlarini tahlil etadigan bo‘lsak auditoriyada 
o‘qituvchining ma’ruza o‘qishidan talabaning mustaqil bilim olishiga intilishadi, 
hhamda ma’ruzalarni ham davra suxbati, munozara kabi ko‘rinishida olib borishga 
intilishadi. Mazkur metod ham talabalarning o‘zaro biror muammoli mavzu 
yuzasidan o‘zaro fikrlashishlari orqali mavzuni egallashlari, darsda o‘z fikrlarini 
mustaqil, erkin, o‘zaro raqobatbardosh talablar asosida bayon etishlaridan 
iboratdir. Shuning uchun ham davra suhbati darslarini tashkil etishga o‘qituvchi 
talabalar bilan birgalikda tayyorgarlik ko‘radi. “Davra suhbati” shaklida olib 
boriladigan darslarda o‘qituvchi tashkilotchi bo‘ladi va o‘qituvchi mavzuni 
tanlaydi, uning rejasi va savollarini tuzib, talabalarga bir necha kun oldin tarqatadi. 
Talabalar mustaqil tayyorgarlik ko‘radilar, bundan asosiy maqsad, mavzuga oid 
bilimlarni atroflicha o‘rgatishdan iborat bo‘lib, ular mavzu bo‘yicha bir necha kun 
avval mustaqil tayyorgarlik ko‘radilar, darslik qo‘shimcha adabiyotlarni 
o‘qiydilar, kutubxona, o‘quv zali va internet, axborot texnologiyalaridan 
foydalanib, ma’lumotlar to‘playdilar. Savollarga javob topadilar, har bir talaba 
suhbatga yakka holda o‘z iqtidori bilan tayyorgarlik ko‘radilar. “Davra suhbati” 

---

67 
auditoriyada talabalar orasida uyushtiriladi. Suhbatni o‘qituvchi yoki iqtidorli 
talabalardan biri boshqaradi, talabalarga fikr-mulohazalarini bildirishlariga va 
o‘zlari uchun qiziq bo‘lgan savollarni beradilar va sharoitga qarab baholanadilar. 
Ushbu davra suhbatida har bir talaba o‘z bilimini, shaxsiy qarashlari va fikrlarini 
erkin ifoda etadilar. Bunday darslar talabalarga jamoa bo‘lib tayyorgarlik 
ko‘rishlariga, mavzu bo‘yicha bilim cho‘qqilarini birgalikda o‘qib-o‘rganish va 
zabt etishlariga, o‘z fikrlarini erkin ifodalashlarilariga sharoit yaratadi va shuning 
uchun xizmat qiladi. 

---

68