O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti

10.6 Interfeyslar , signallarni sinflari , chiqishlarini vazifalari


9.6.1 Interfeyslar.
SHubxasiz RS-232C/CCITT V24 interfeysi mikrokomp’yuterlar va periferiya qurilmalari orasida juda keng tarqalgan standartli ketma-ket aloqa xisoblanadi. Sanoat elektronikasi Assotsatsiya standarti bilan aniqlanadigan interfeys, DCE bog’lovchi va DTE terminalli ikki turdagi qurilmalarni borligini nazarda tutadi.
RS-232C interfeysi to`g’risida notug’ri fikrda bo`lmaslik uchun, bu turdagi qurilmalar orsidagi farqni yaxshi tushinish zarur. Terminalli qurilmalarda, masalan mikrokomp’yuter, interfeysga navbatdagi ma`lumotni yuborishi yoki qabul qilishi mumkin. Ketma-ket liniyani u (terminate) tugatganday bo`ladi. Bog’lovchi qurilmaga, terminal qurilma bilan birgalikda qiymatlarni ketma-ket uzatishni soddalashtiradigan qurilma deb tushuniladi. Bog’lovchi qurilmaga ko`rgazmali misol bo`lib modem (modulyator-demodulyator) xizmat qiladi. U komp’yuter va telefon liniyasi orasidagi ketma-ket zanjirdagi bog’lovchi zveno xisoblanadi (58 - rasm).

58-rasm. Komp’yuterlar orasidagi aloqa liniyasini ketma-ketligi:
1-D turidagi maxkamlangan 25 - kontaktli shtirli raz’yom; 2-D turidagi olinadigan 25 - kontaktli teshikli raz’yom; 3-9- RS-232C interfeysini kabeli; 4-D turidagi olinadigan 25- kontaktli shtirli raz’yom; 5-D turidagi maxkamlangan 25- kontaktli teshikli raz’yom; 6- telefon liniyasi; 7-D turidagi maxkamlangan 25 kontaktli teshikli raz’yom; 8-D turidagi olinadigan 25- kontaktli shtirli raz’yom; 10-D turidagi maxkamlangan 25- kontaktli teshikli raz’yom; 11-D turidagi maxkamlangan 25 - kontaktli shtirli raz’yom;


Afsuski, terminal va bog’lovchi qurilma orasidagi farq bir xil emas, shuning uchun u yoki bu qurilma qaysi turdagi qurilmaga mansub ekanligini tushunishda ayrim qiyinchiliklar kelib chiqadi. Masalan, printer muammosini ko`rib chiqamiz. Uni qaysi qurilmaga kiritish kerak ? Terminal qurilmada ishlayotgan ikkita mikrokomp’yuterni bir-bir bilan qanday bog’lash kerak? Bu savollarga javob berish uchun fizik bog’lanish qurilmalarini ko`rib chiqish lozim. RS-232C interfeys liniyasida ozgina o`zgarish kiritib, bog’lovchi qurilmani terminal funktsiyasida ishlatish mumkin. Buni yaxshi bilish uchun RS-232C interfeysini signallarini funktsiyasini analiz qilish kerak.