O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti

10.2 Parallel portlar, klaviatura, sichqon
va ularni raz’yomlari.

Parallel portlarda baytli ma`lumotlarni birdaniga uzatish uchun 8- liniya qo`llaniladi va katta tezligi bilan farq qiladi. Bu interfeys komp’yuterlarda, kontrollerlarga printer, displey, komp’yuterlarni ulash uchun ishlatiladi.

10 jadval 25 kontaktli standart parallel portining raz’yomi

CHiqish	Signal	CHiqishini turi
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25	Strob (.) Qiymatlar, bit0(+) Qiymatlar, bit1(+) Qiymatlar, bit2(+) Qiymatlar, bit3(+) Qiymatlar, bit4(+) Qiymatlar, bit5(+) Qiymatlar, bit6(+) Qiymatlar, bit7(+) Tasdiqlash (-) Bandlik (+) Qog’oz tugadi (+) Tanlash (+) Qatorni avtomatik o`tkazish (.) Xato (.) Printerni initsializatsiyalash (.) Kirishni tanlash (-) Qiymatlar, bitni qaytarish 0(-)/ umumiy Qiymatlar, bitni qaytarish 1(-)/ umumiy Qiymatlar, bitni qaytarish 2(-)/ umumiy Qiymatlar, bitni qaytarish 3(-)/ umumiy Qiymatlar, bitni qaytarish 4(-)/ umumiy Qiymatlar, bitni qaytarish 5(-)/ umumiy Qiymatlar, bitni qaytarish 6(-)/ umumiy Qiymatlar, bitni qaytarish 7(-)/ umumiy	CHiqish CHiqish CHiqish CHiqish CHiqish CHiqish CHiqish CHiqish CHiqish Kirish Kirish Kirish Kirish CHiqish Kirish CHiqish CHiqish Kirish Kirish Kirish Kirish Kirish Kirish Kirish Kirish

Birdaniga 4-ta yoki 8-ta bitli informatsiya uzatiladi. Parallel portlarni kamchiliklariga ularga ulanadigan simlarni uzunliklari qisqa bo`lishi kerakligi kiradi.CHunki uzun liniyalarga xalaqitlar ko`p tushadi va signallar ularda ko`proq so`nadi. 10 jadvalda 25 kontaktli raz’yomli standart parallel portini chiqishlarini vazifalari keltirilgan.

4-ta yoki 8-ta bitli ma`lumotlarni parallel ravishda uzatish uchun IEEE
1284 standarti va raz’yomi yaratilgan (3.12-rasm). A tipidagi raz’yom DB25-shtirli; V- tipidagi raz’yom xuddi Centronics 36 dagidek; S- tipidagi raz’yom yuqori zichlikdagi raz’yom xisoblanadi. IEEE 1284 standarti parallel 5- ta rejimda ishlashini ta`minlaydi.

49-rasm. IEEE 1284 standartida aniqlangan 3- ta xar xil raz’yomlar.

Sistemali blok
(asosiy qurilma/kontsentrator)

Klaviatura (qurilma)

Monitor

(kontsentrator/qurilma)



Kontsentrator


Sichqon (qurilma)

Mikrofon
(qurilma)


Akustik sistema
(qurilma)


Telefon
(qurilma)

50 - rasm. Mikroprotsessorlar, kontrollerlar, shaxsiy komp’yuterlarni ayrim tashqi qurilmalari.

6- kontakli min DIN razyomi

5- kontaktli DIN razyomi

_а)

6- kontakli SDL razyomi

б)

51-rasm. Klaviatura va sichqonni raz’yomlari

11- jadval. Klaviatura raz’yomlaridagi signallar.

Signal	5- kontaktli DIN	6- kontaktli mini-DIN	6-kontaktli SDL
Klaviaturadan qiymatlar Umumiy +5 V Klaviaturani sinxronizatsiyasi Ulanmagan Ulanmagan Ulanmagan	2 4 5 1 - - 3	1 3 4 5 2 6 -	V C E D A F -