O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi buxoro davlat universiteti

Kurs    ishi  mavzusining  o‟rganilganlik  darajasi

.    Insonparvarlik  –  bu  

zamonaviy    huquqiy  demokratik  hayot  qoidasi  va  ijtimoiy    tuzilishi  ustunlaridan 

biriga aylanmoqda, zero u insoniyatning baxt-saodat va adolatga erishuvi orzusini 

dunyoviy, diniy  va falsafiy  jihatdan   asoslaydi. 

        O‘rta Osiyoda yashab ijod etgan buyuk  allomalaridan Abu Rayhon  Beruniy, 

Abu  Nasr  Farobiy.  Abu  Ali  ibn  Sino,  Mirzo  Ulugbek,  Alisher  Navoiy,  Voiz 

Koshifiy,  Fitrat,  Muqimiy,  Avaz  O‘tar,  Abdulla  Avloniy  va  boshqalar  o‘z 

asarlarida  inson  erkinligi  uning  qadr-qimmati    va  insonparvarligi  buyuk    g‘oya 

degan  fikrni    olg‘a  surganlar,  chunki  insonparvarlik  jamiyatida  «Agar  sen 

kishilarning  qadr-qimmatini    hurmat  qilsang,  kishilar  ham  sening  qadr-

qimmatingni  hurmat qiladi» tamoyili tantana qilgan  va tantana qiladi. Insonparvar  

kishilar uchun o‘z xatti-harakatlarini   jamiyatning adolatli  va oqilona Qonunlariga 

ko‘ngilli va tabiiy ravishda amal qilishga o‘rganganlar, yangi insonparvar   jamiyat  

yangi,  lekin  u  albatta  insoniyatning  insonparvarlik  an`analarini,  asrlar  davomida 

shakllangan  ezgulik  printsiplarini  inobatga  oladigan    axloqni  yaratish  yo‘lidan 

boradi.  Insonparvar  dunyoqarash,  inson  ijodkorligining  manguligini  tasdiqlaydi, 

shuning  uchun o‘tmish allomalari  insonparvarlikka  alohida  e`tibor qaratgan . 

           Yoshlarda insonparvarlik  his tuyg‘ularini tarbiyalashning nazariy asoslarini 

akademik  E.I.Monoszon,  pedagogik  yo‘nalishlarini  I.S  Marenko,  B.T.Lixachev, 

O.S.Bagdanova,  N.Ortiqov,  U.Mahkamov,  O.Musurmonova,  S.Nishonova, 

Sh.Abdullaeva,  X.Ibragimov,  boshlang‘ich  sinf    tarbiyalanuvchilari  tarbiyasining 

turli  yo‘nilishlarini  G.Komilova,  L.Shonosirova,  M.Xalilova  va  boshqalar  o‘z 

---

~ 29 ~ 

 

risolalarida  yoritganlar.  Boshlang‘ich  sinf  o‘quvchilariga  ta`lim-tarbiya  berish 

ishlari  M.Nazarov,  M.Nishonboeva,  M.Xoshimova,  Z.Ismoilova,  O.Xasanboeva, 

O.Turaeva,  O.Abdullaeva,  O.Ibodullaeva,  S.Matrusov, O.Kalinina  ,  M.Muxliboev 

va boshqalarning  ishlarida  aks ettirilgan  . 

Pedagogik,  psixologik  adabiyotlarning  tahlili  va  amaliy  faoliyat  mazmunini 

o‘rganish  shundan  dalolat  bermoqdaki,  o‘quvchilarni    insonparvarlik  ruhida- 

tarbiyalash    borasida  ancha  nazariy  ma`lumotlar  to‘planib    amalda  joriy  qilingan. 

Ammo    bugungi  kunda  insonparvarlik  ruhida  tarbiyalash  jarayonini  boshlang‘ich 

sinf  o‘quvchilaridan  boshlashga    talab  darajasida  e`tibor  qaratilmagan.  Holbuki, 

boshlang‘ich  sinf  o‘quvchilari  barcha  ilmiy  bilimlarni  egallash,  dunyoqarashni  

tarkib  topish,  ma`naviy-axloqiy  salohiyatni  tarbiyalashning  poydevoridir. 

Boshlang‘ich  sinf  o`quvchilarini  insonparvarlik    ruhida  tarbiyalash  ta`lim-

tarbiyasiga  oid  yaratilgan  adabiyotlar  tahlili  shundan  dalolat  beradiki,  bu  davr  

bolalari  uchun    ta`lim-tarbiya,  ayniqsa    insonparvarlik  tarbiyasi  ishlarini  yo‘lga 

qo‘yish    qulay  davr  ruhi  hisoblanadi.  Shuni  inobatga  olib,  biz  boshlang‘ich  sinf 

o`quvchilarini      insonparvarlik  ruhida  tarbiyalash    ishlarini  yo‘lga  qo‘yish  uchun 

kurs  ishi  mavzusini    «