O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti axmedova Dildora Bahodirovna

Morfologik  yozuv
.  So‘z  va uning qismlarini qanday talaffuz qilinishidan qat’i 
nazar  imloga,  asliga  muvofiq  yozishni  talab  etadigan  yozuv  qoidasi.  Og‘zaki 
nutqda  so‘z  qismlari  turli  fonetik  variatsiyalarga  uchraydi,  biroq  yozuvda  bu 
jarayonlar aks ettirilmaydi: 
Ketdi  (ketti),  yigitcha  (yigichcha),  tuzsiz  (tussiz),  taqsim  (taxsim),  qochdi 
(qoshti),  bog‘ga  (boqqa),  sig‘gan  (siqqan),  bargga  (barkka)  va  hokazolar. 
Morfologik yozuv imloda bir xillikni  ta’minlaydi. 

---

124 
 
 
Shakliy  (grafik)  yozuv
.  Nutqimizda  keng  qo‘llanadigan  o‘zlashma  so‘zlarni 
qanday  talaffuz  qilishimizdan  qat’i  nazar  asliga  muvofiq  yozishni  talab  etadigan 
yozuv  qoidasi.  Ko‘pgina  turkiy  tillardan  farqlanib  o‘zbek tilida o‘zlashma so‘zlarni  
o‘zlashtirish  madaniyatiga  yaxshi  amal  qilingan.  Bu,  albatta,  o‘zbek  tili  tarixida 
arabiy,  forsiy,  keyinchalik  ruscha  o‘zlashmalarni  o‘zlashtirishda  dastlabki 
qadamlarning  to‘g‘ri  tashlanganligi,  aniqrog‘i,  mazkur  so‘zlarni  dastlab  o‘z 
asarlarida  foydalangan  allomalarimiz  asliga  muvofiq  qo‘llay  olganlari  bilan 
bog‘liqdir:  fikr  (fikir), qahr (qahir), hukm (hukum), muallim (malim), foiz (foyiz), 
Navoiy (Navoyi), operator (apiratir), kvitansiya  (kaptansa) va hokazo.