O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti axmedova Dildora Bahodirovna

kombinator  o‘zgarish
  deyiladi.  Bunga 
assimilyatsiya,  dissimilyatsiya,  metateza
 kabi hodisalar  kiradi. 
1.  Assimilyatsiya
da  tovushlardan  biri  ikkinchi  bir  tovushni  o‘ziga  aynan 
yoki  qisman  o‘xshatib  oladi.  Masalan, 
xat-ni  –  xatti
  (o‘zakdagi 
t
  tovushi  affiks 
tarkibidagi 
n
  ni  aynan  o‘ziga  o‘xshash  tovush  – 
t 
ga  aylantiradi  (yozilishi: 
xatni
); 
ish+ga  –  ishka
  (bunda  o‘zakdagi  jarangsiz  undosh 
sh
  affiks  tarkibidagi  jarangli 
undosh 
g
  ni  o‘ziga  qisman  o‘xshatadi,  ya’ni  jarangsiz 
k
  ga  aylantiradi  (yozilishi 
ishga
). Shunga ko‘ra assimilyatsiya  ikki xil bo‘ladi:   
a) to‘liq assimilyatsiya
  so‘z  tarkibidagi bir tovushning ikkinchi bir tovushni 
aynan  o‘zi  kabi  tovushga  aylantirishidir: 
to‘k+gan=to‘kkan,  yet+di=yetti,  
chiq+gan = chiqqan, tuz+siz=tussiz 
(yozilishi: 
yetdi, sizni, chiqqan, tuzsiz)
. Bunda 
tovushlar o‘zaro moslashadi;