O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi buxoro davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakultet turizm kafedrasi

I-BOB. INNOVATSION FAOLIYAT VA UNING NAZARIY 

KO‟RINISHLARI 

1.1.INNOVATSIYA HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHA 

Yangilik  ishlab  chiqarish  va  boshqaruv  tizimiga  joriy  qilingandan  so‟ng 

bozorda iste‟mol qilinadigan yangi mahsulotga aylanadi va uni sotishdan iqtisodiy 

, ijtimoiy yoki boshqa turdagi samaralar olinadi,- u yangi toifaga –innovatsiyalarga 

aylanadi. 

 

“Innovatsiya”

  tushunchasi  birinchi  bo‟lib  fanga  Avstriyalik(keyinchalik 

Amerikalik) olim Yozef SHumpeter XX asrning birinchi o‟n yilligida kiritilgan. U 

o‟zining “Iqtisodiy rivojlanish nazariyasi” nomli asarida (1911) Y.SHumpeter ilk 

bora innovatsiya  masalalarini ko‟rib chiqdi va innovatsion jarayonga to‟liq tavsif 

berdi. 

   Y.SHumpeter innovatsiyadagi 5 xil o‟zgarishni ajratib ko‟rsatdi: 

1)yangi  texnika  va  texnologik  jarayonlar  yoki  ishlab  chiqarishning  yangicha 

bozor ta‟minotidan foydalanish 

2)yangi xususiyatlarga ega bo‟lgan mahsulot joriy qilish  

3)yangi xomashyodan foydalanish  

4)ishlab  chiqarishni  tahlil  qilish  va  uning  moddiy-texnika  ta‟minotida 

o‟zgarishlar 

5)yangi sotuv bozorlarining paydo bo‟lishi 

U 

iqtisodiyotda 

innovator 

markaziy 

shaxsga 

aylanishini 

isbotlab 

bergan.Y.SHumpeterning  fikricha  innovatsiya  bu  –  is‟temol  tovarlarining  yangi 

turlari  ,  yangi  ishlab  chiqarish  va  transport  vositalari  yangi  bozorlar  va  sanoatda 

tashkilotlar  shaklini  joriy  qilish  va  faoliyatda  foydalanish  maqsadidagi 

o‟zgarishlardir. 

Innovatsiyalarning  bundan  tashqari  hozirgi  kungacha  bir  necha  ta‟riflari 

mavjud  1- jadvalda  ko‟rsatib o‟tilgan . 

 

---

8 

 

 

---

9