O’zbekiston Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi Buxoro davlat universiteti

 

---

75 
Imom at-Termiziyning asarlari 
 
 
 
Imom  at-Termiziyning  o‘zi  «ilal»  masalasi  xususida:  «Bu  (ilal) 
masalada  uzoq  vaqt  fikr-mulohaza  yuritdim,  buning  boisi  shundaki, 
bizdan  shu  xususda  so‘ralganda,  oldin  o‘z  nuqtai  nazarimizni  ochiq-
oydin  aytmadik.  Sababi  –  birinchidan,  bizdan  avval  ilal  masalasi 
xususida  so‘ralgan  bir  qancha  ulamolar  ham  o‘z  fikrlarini 
bildirmaganlar,  ikkinchidan,  ba‘zi  muhaddislar  o‘rtalarida  hadisda 
siqa bo‘lgan  roviylarning xato, yanglish va vahmlarini aytish g`iybat 

---

76 
bo‘ladi,  degan  ulamolar  ham  bor  edilar.  So‘ng  odamlar  jamiyat 
manfaatlarini o‘ylab, bir qancha mashhur muhaddislar, xususan, imom 
al-Buxoriy  ila  bir  necha  yillik  muloqot  bo‘lganidan  keyin  hamda 
mazkur fikrga aloqador rivoyatlarni eshitgandan keyin ilal masalasini 
oshkora  qilishga  jazm  qildim.  Na  Iroqda,  na  Xurosonda  ilal,  tarix  va 
isnodlar  sohasida  imom  Muhammad  ibn  Ismoil  al-Buxoriydan 
bilimdonroq kishini ko‘rmadim», – deydilar. 
Illatli  hadislar  xususida  imom  al-Buxoriyning  ustozi  Ali  ibn 
Abdulloh  al-Madiyniy,  imom  Ahmad  ibn  Hanbal,  imom  al-Buxoriy, 
imom  Muslim  imom  at-Ter-miziy,  Abu  Hotam  va  boshqalar  asarlar 
yozganlar.  Mana  shu  buyuk  muhaddislar  uchun  ham  imom  at-
Termiziyning ilal to‘g`risidagi asarlari hadislarning siqasi (to‘g`-riligi, 
aniqligi)ni tekshirishda muhim ahamiyat kasb etgan. 
 
Savol va topshiriqlar. 
1.Hadis ilmining rivojlanish davrlari. 
2.O`rta Osiyolik buyuk muhaddislar. 
3.Imom al-Buxoriy hadis ilmining sultoni. 
4.Imom at-Termiziyning hayoti va ilmiy merosi. 
5.Imom  al-Buxoriy  va  Imom  at-Termiziyning  yubileylari 
tadbiriga oid fotoalbom tayyorlash. 
 
                               Mavzu buyicha adabiyotlar ruyxati. 
 
1.    Karimov  I.  A.  O`zbekiston:  milliy  istiqlol,  iqtisod,  siyosat, 
mafkura. 1 – jild. T.: O`zbekiston. 1996. 
2.  Karimov  I.  A.  Bizdan  ozod  va  obod  vatan  qolsin.  2  –  jild  T.: 
O`zbekiston 1996. 
3.Karimov  I.  A.  Yuksak  ma‘naviyat  –  engilmas  kuch.  T.: 
Ma‘naviyat 2008. 
4 . Yoshlar yili Davlat Dasturi.29 fevral 2008 yil ‘O`zbekiston 
ovozi‘. 
5.  Qur`oni Karim. Abdulaziz Mansur tarjimasi.T.,2001. 
6.Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoil al-Buxoriy. Hadis 1-4 jild 
T.,1997. 
7.Xoluq Nurboqiy.Qur`oni Karrrimning ilmiy 
mo`jizalari.T.,2002. 
8 Rouzental F. Torjestvo znaniya. M.,1978. 

---

77 
9. Abdulhay Abdurahmonov. Saodatga eltuvchi bilim  1-2 kitob.  
T.,Movarounnahr.,2003. 
10.  A. Mets.Musulmanskiy Renesans.M.,1966. 
11. Goncharenko N.V. Geniy v iskustva I nauke.M.1991. 
12. Hamidov K.  Olis-Yaqin yulduzlar.T.,1990. 
13. Xayrullayev M.O`rta Osiyoda  ilk uyg`onish davri 
madaniyati. T ‘Fan‘ 1994. 
        14.‘Imom al –Buxoriy  va uning dunyo madaniyatida tutgan 
o`rni‘ mazuidagi xalqaro ilmiy amaliy anjuman.