O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti

2-chizma. Zarba berish texnikasi tasnifi 
Zarba berish texnikasi 
K
al
la
 bi
la
n
 
O
yoq
 b
il
an
  
O
yoq
 yu
zi
 i
chk
i 
qi
sm
i 
bi
lan
  
O
yoq yu
zi
 o
‘r
ta qi
sm
i b
il
an 
 
O
yoq
 yuz
i 
tashqi
 qis
m
i 
bi
lan
  
O
yoq
 ka
ft
i 
ichki
 t
o
m
oni
 b
il
an
  
O
yoq
 uch
i 
b
il
an
  
T
ovon
 bi
lan
  
Pesho
n
a
 b
ila
n
  
 
Pesho
n
a
 y
o
n
i 
b
ila
n
  
T
o‘
g‘
ri
  
B
uram
a
  
Turli traektoriya va turli yo‘nalishda yumalab va uchib ketayotgan to‘pga 
turgan joyda, harakat vaqtida, sakrab turib, boshdan oshirib  

---

 
26 
oyoq  yuzining  ichki,  o‘rta  va  tashqi  qismlari  bilan,  oyoq  uchi  bilan,  tovon  bilan 
bajariladi.  Zarbalar  harakatsiz  turgan  to‘pga,  shuningdek  turli  yo‘nalishlarda 
dumalab  va  uchib  kelayotgan  to‘pga  turgan  joydan,  harakat  vaqtida,  sakrab  turib, 
burilib, yiqila turib beriladi. 
Oyoq kaftining ichki tomoni bilan tepish asosan qisqa va o‘rta masofaga 
to‘p  uzatishda,  shuningdek  mo‘ljalga  yaqin  masofadan  tepilayotganda 
qo‘llaniladi. (1-rasm).  
 
1-rasm. Oyoq kaftining ichki tomoni bilan zarba berish. 
SHunday  zarba  berish  texnikasining ba’zi xususiyatlarini  ko‘rib chiqamiz. 
Yugurish  boshlanadigan  joy,  to‘p  va  mo‘ljal  (nishon)  taxminan  bir  chiziqda 
bo‘ladi. Zarba beruvchi oyoqni orqaga tortish so‘nggi yugurish qadamidagi ortki 
depsinish hisobiga bajariladi. 
Tepish harakati sonni oldinga bukish bilan bir vaqtda zarba beruvchi oyoqni 
tashqari  tomon  burishdan  (supinatsiyadan)  boshlanadi.  Zarba  berish  paytida 
taranglangan  oyoqning  uchi  tashqari  tomon  burilgan,  uning  kafti  esa  to‘p 
uchadigan  yo‘nalishga  nisbatan  aniq  to‘g‘ri  burchak  hosil  qilgan  bo‘lishi  kerak. 
Oyoq  uchi  sal  ko‘tarilgan  bo‘ladi.  Zarba  berish  oyoq  kafti  ichki  sathining 
o‘rtasi  bilan  ijro  etiladi.  Oyoqning  zarba  berish  vaqtidagi  holati  surib  borish  
vaqtida ham saqlanib qoladi. 
Oyoq  kaftining  ichki  tomoni  bilan  tepilganda  to‘pga  oyoqning  kattaroq 
sathi tekkani uchun bunday tepish anchagina aniq bo‘ladi. Biroq zarba beruvchi 

---

 
27 
oyoqning  orqaga  tortilishi  maksimal  darajaga  etmagani  sababli,  bu  usulda 
berilgan zarbaning kuchi boshqa usullardagiga nisbatan kamroq bo‘ladi. Bu esa 
tosson  bo‘g‘imining  chekka  holatdagi  baquvvat  paylari  yozilayotganda  son  
suyagi boshini bo‘g‘in chuqurchasiga siqib, sonning zarba berish harakati uchun 
zarur bo‘lgan supinatsiyasini yo‘q qilib qo‘yishi bilan bog‘liq.