O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon Davlat universiteti

O‘quv tajriba uchastkasi

O‘quv-tajriba uchastkasi o‘quvchilarga berilayotgan bilimlarni mustaxkam bo‘lishi ularda turli malakalar xosil qilishda katta rol’ o‘ynovchi ta`lim tarbiya berishni alohida bazasi xisoblanadi.

O‘quv tajriba uchastkasida botanika, zoologiya, umumiy biologiya fanlaridan mashg‘ulotlar olib boriladi. Undan tashqari sinfdan tashqi mashg‘ulotlar kuzatish, tajribalaridan o‘tkazilib turiladi. Tajriba uchastikasidan botanika, zoologiya umumiy biologiya darslari uchun demotsiyratsion material yig‘iladi. Uchastkada yosh naturalistlar krujogi ish olib boradi va unda xosil bayrami, qushlar kuni, vistavkalar uyushtirilib turiladi.

O‘quv tajriba uchastkasidan foydalanishni yuqoridagidek kup qirrali tomoni uni maxsus ravishda tashkil qilish va tuzishi talab etadi. Maktablarni tajribalarini o‘rganish o‘quv tajriba uchastkalarni qo‘yidagi sistema bo‘yicha tuzishni taqozo etadi.

O‘quv-tajriba uchastkasida maktabda o‘rganiladigan o‘simliklarni ekish kerak: bular dala, sabzavot, mevali, dekorativ va yovvoyi o‘suvchi o‘simliklardan iborat bo‘lishi kerak. Shunga ko‘ra uchastka ham bir-biridan yaqqol chegara bilan ajralib turadigan bo‘limlardan tashkil topishi zarur. Uchastka shunday qilib dalachilik, sabzavotchilik, mevachilik, dekorativ, biologiya va zoologiya bo‘limlaridan iborat bo‘ladi.

O‘quv tajriba uchastkasida meteorologiya stansiyasi, jo‘g‘rofiya maydonchasi va xona bo‘ladi.

Dalachilik bo‘limi - kolleksion va tajriba bo‘limlaridan iborat bo‘ladi. Bu bo‘limlarda tajriba isharini tashkil qilishda 1,2- 4metr kvadrat maydonni to‘g‘ri burchakli qilib olinadi va iplpr vositasida to‘g‘ri chiziqlar tortib paykallar olinadi. Paykallarga tartibi bilan donli, dukkokli, tolali, moyli efirli va dorivor o‘simliklardan ekiladi. Masalan: 1 dalaga (par) lyupin, vika arpa kabi o‘simliklar ekiladi.

2 dalaga donli ekanlar bug‘doy, suli, tariq, sargo, makkajo‘xori ekanlari.

3 dalaga dukakliladan loviya, mosh, no‘xat, soya va boshqalar.

4 dalaga kanop, g‘o‘za kabi tolali ekinlar ekiladi.

5 dalaga moyli ekinlar-zig‘ir, kanakunjut, yeryong‘oq kabilar ekiladi.

Dalachilik bo‘limida qo‘yidagi:

1- dalada yovvoyi o‘tlarni paydo bo‘lishi va unga qarshi kurash;

2- dalada bug‘doyni ekishni eng yaxshi usulini aniqlash, tuproqni unumdorligini aniqlash bug‘doydagi yuqori xosil olish shartlari;

3-beda, nuxot, mosh kabi o‘simliklar ustida tajribalar;

4- dalada g‘o‘za ustilda tajribalar;

5-dalada kartoshka ustida tajribalar o‘tkazish mumkin bo‘ladi.

Sabzavot ekinlari bo‘limi-bargi,mevlari,ildizmevalari, istemol qilinadigon xamda dukkokli ekinlar ekiladigon to‘rt bo‘limdan tarkib topadi.

Sabzavot bo‘limida turli sabzavotlarga organik, mineral