O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti

      To‘g‘ri burchakli parallelepiped. Kub 
      Bir nechta ko‘pyoq modellarini ko‘rib chiqing va qand qutisiga o‘xshash shaklni tanlang. 
Qand qutisi, g‘isht, yashik shakliga o‘xshash ko‘pyoq to‘g‘ri burchakli parallelepiped deb ataladi. 
      170. Tanlab olingan modellarning bittasini ko‘ring va savollarga javob bering. 
To‘g‘ri burchakli parallelepipedning har bir yog‘i qanday shaklga ega? U nechta yoqqa ega? 
Uning o‘zaro teng yoqlari, qirralari bormi? Ular qaysilar? To‘g‘ri burchakli parallelepipedning nechta 
uchi va qirrasi bor? Har bir uchidan nechta qirra chiqadi? Nima uchun to‘g‘ri burchakli parallelepiped 
to‘g‘ri burchakli deyiladi? 
To‘g‘ri burchakli parallelepipedning hamma yoqlari to‘g‘ri to‘rtburchaklardir. 
171. Kubni to‘g‘ri burchakli parallelepiped deb aytish mumkinmi? Tushuntirib bering. Hamma 
yoqlari kvadratdan iborat to‘g‘ri burchakli parallelepiped kub deb ataladi. 
172. To‘g‘ri burchakli parallelepipedning A va K uchlaridan chiqqan qirralarini ayting. 
Har bir ko‘rinadigan va ko‘rinmaydigan qirrani ayting. Rasmda qaysi yoqlar ko‘rinadi, qaysi 
yoqlar ko‘rinmaydi. Teng yoqlar juftliklarini ayting. 

---

71 
 
173. 
To‘g‘ri burchakli parallelepipedning har bir qirrasi uzunligini ayting. a) har bir yoqning 
yuzini; b) to‘g‘ri burchakliparallelepipedning hamma yoqlari yuzining yig‘indisini hisoblang. 
174. Simdan kub shakli yasalgan. Hammasi bo‘lib qancha sim ishlatilgan? 
175. 
Qirrasining uzunligi: a) 1 sm; b) 5 sm; d) 4 sm bo‘lgan kub sirtining yuzini (hamma yoqlari 
yuzini) hisoblang. 
176. 
Qizcha 26 ta qog‘oz varag‘idan 3 ta bir xil bloknot yasadi. Shundan keyin unda 2 ta qog‘oz 
varag‘i qoldi. Har bir bloknotga nechta qog‘oz varag‘i ishlatildi? 
177. 
Ifodalarning qiymatini toping: 
376 : (168 – 82•2) 42 : 3•8 + 160 – 296 : 8 
620 : 5 + 261 : 3 7•(281 – 156) – 6•135 : 5 
Biz har kuni duch keladigan 1 dan 9 gacha bo‘lgan raqamlarni, ular ustida bajariladigan amallar 
qoidalarini va boshqa ko‘p arifmetik qonunlarni fanga birinchilardan bo‘lib vatandoshimiz, buyuk 
matematik al-Xorazmiy (783–850- y.) kiritgan. Uning matematikaga doir bir qator asarlari o‘sha 
paytda boshqa tillarga tarjima qilinib, uzoq vaqtgacha Yevropa universitetlarida hisob ilmidan darslik 
vazifasini bajarib kelgan. 
Al-Xorazmiy matematikaga doir juda ko‘p risolalaryaratgan. Buyuk bobokalonimiz al-Xorazmiy 
matematika, astronomiya, geografiya fanlarining rivojlanishiga katta hissa qo‘shgan.