O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti mashinasozlik fakulteti

5. Suyaklarning sinishi va chiqishi hollarida birinchi tibbiy yordam ko`rsatish 
 
Suyak chiqishining xarakterli belgilari: 
1. Bo`g`in ko`rinishining o`zgarishi. 
2. Qo`l-oyoqlarning g`ayrioddiy holatlarda bo`lib qolishi. 
3. Qon oqishi va shishganlik natijasida qavariq paydo bo`lishi. 
4. Qo`l-oyoqlar uzunligining o`zgarishi. 
5. 
Shikastlangan 
bo`g`imda 
faol 
harakatlarning 
yo`qolishi 
yoki 
chegaralanganligi. 
 
 
Yelka suyagining ko`rinishi, yelka suyagining qo`ltiqosti qismidan chiqishi, suyak 
sinishining ko`rinishlari (yelka suyagi).16.8-16.9-rasmlar. 

---

 
168 
 
Son suyagining sinishi.16.10-rasm. 
Shina qo`yish qoidalari. 
Shinalar  suyaklar  singanda  qo`l  va  oyoqlarni  qimirlamaydigan  xolatga 
keltirish  uchun  qo`llaniladi.  Shinalar  bevosita  kiyim  yoki  avvaldan  bog`langan 
bog`lamalar  ustidan  qo`yiladi.  Qo`l  va  oyoqlar  singanida,  ularni  qimirlamaydigan 
qilib vaqtincha bog`lab qo`yish kerak. 
Shina kamida ikkita bo`g`imni: biri singan joydan yuqori, ikkinchisi  pastdan 
qimirlamaydigan holatda qilib qo`yiladi. Shinalar shikastlangan qo`l yoki oyoqlarga 
qo`yilishdan avval, qo`l va oyoqlarning sog` qismiga mos qilib tayyorlanadi. 
Umurtqa  suyagi  singanlar  o`g`ir  kasal  hisoblanadilar.  Ularni  yerga  qarab 
yotgan  holatlarida  qattiq  to`qimali  zambillarda  yoki  enli  taxta  ustida  bir  joydan 
boshqa joyga olib o`tkazish mumkin.  
 
Suyklar singanda shinalar qo`yish. 16.11-rasm. 
 
 

---

 
169 
Tos  suyagi  singanda  shikastlanganlar  osmonga  qarab  yotgan  holatlarida 
qattiq  to`qimali  zambillarda  yoki  enli  taxta  ustida  tizzalari  bukilgan  holda  zudlik 
bilan davolash muassasasiga jo`natiladi. Bukilgan tizzalar orasida biror kiyim-boshni 
taxlagan holatda qo`yib qo`yiladi.  
 
 
 
Son va son suyaklari. 16.12-rasm.