O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti mashinasozlik fakulteti

 
Bemorni mashinadan chiqarish, ko`tarish va tashish 
Yo`lda  avtomobil  fojiasi  sodir  bo`lganda,  mashina  ichidagi  shikastlangan 
kishiga  birinchi  tibbiy  yordam  berish  uchun,  avvalo  uni  mashinadan  ehtiyotkorlik 
bilan  olib  chiqish  va  yechintirib,  keyin  yordam  berish  kerak.  Buning  uchun 
shoshmasdan  birinchi  navbatda  mashina  ichida  odam  ko`p  bo`lsa,  ularning 
hammasini  ko`rib,  qay  biri  og`ir  shikastlanganligini  aniqlab  va  unga  birinchi 
navbatda  tezda  yordam  berish  kerak.  Tez  kelayotgan  mashina  to`siqqa  urilganda 
ichidagilarning oyoq yoki qo`llari mashina qismlari orasiga qisilib qolishi mumkin. 
Bunday hollarda iloji boricha bemorga ozor bermasdan olib chiqiladi. Buning uchun 
temir asboblar, montirovka, lom va boshqalardan o`rinli foydalanish mumkin. 
Shikastlangan  odamni  mashinadan  olib  chiqishdan  oldin  uning  qaeri 
jarohatlangan  yoki  shikastlanganligini  aniqlash  va  shunga  qarab  yordam  berishni 
tashkil qilish lozim.  Agar qon tomirlaridan - arteriyadan qon oqayotgan bo`lsa, uni 
darhol  avval  barmoq  bilan  bosib  to`xtatib  rezina  jgut  qo`yiladi.  Qo`l  yoki    oyoq 
qiyshayib  qolgan  bo`lsa,  albatta  shu  suyak  singan  bo`ladi.  Gavdaning  qiyshayib 
turishi  yoki  shikastlangan  kishini  qiyshayib  yotishi  uning  bexushligini  yoki  miyasi 
jarohatlanganligini  bildiradi.  Bunday  hollarda  bemor  holatini  o`zgartirmasdan 
mashinadan olib chiqishga to`g`ri keladi. Bemorni mashinadan olib chiqishdan avval 
birinchi tibbiy yordamni berish uchun tayyorgarlik ko`rishni unutmaslik kerak. Qish 
vaqtida  bemorni  o`rab-chirmab  qo`yish  kerak,  chunki  shikastlangan  kishi  sovuqqa 
chidamsiz bo`ladi. Bunday hollarda avval iloji bo`lsa, bemorni yaqin o`rtadagi uyga, 
yoki  avtobusga  olib  kirib,  u  yerda  unga  birinchi  tibbiy  yordami  ko`rsatiladi. 
Bemorni  mashinadan  olib  chiqishga  ikki  yoki  uch  kishi  qatnashishi  kerak,  buning 
uchun haydovchi va yo`lovchilar yordamlashishi zarur.