|
1.1.2. Ko‘p bosqichlik ommaviy sport tadbirlarining sog‘lomlashtinivchi va tarixiy
ahamiyati
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni bilan 1993-yil martda
«Sog‘lom avlod uchun» ordeni ta’sis etildi. Uning nizomida ifodalanishicha ta’lim-
tartbiya hamda tibbiyot maskanlarida a’lo darajada xizmat qilgan xodimlar, rahbarlar
va bu sohaga ulkan hissa qo‘shgan shaxslarga I—III darajali ordenlar berilmoqda.
Respublikaning deyarli barcha viloyatlardagi jismoniy tarbiya o‘qituvchilari, BO‘SM
ning murabbiy va rahbarlari, sport tashkilotlarining mas’ul xodimlari bu orden bilan
mukafotlanmoqda.
O‘zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti I.A.Karimovning «Ta’lim-
tarbiya va kadrlar tayyorlash tizimini tubdan isloh qilish, barkamol avlodni voyaga
etkazish to‘g‘risida»gi Farmoni (1997-yil 10-oktyabr), O‘zbekiston Respublikasi
Vazirlar Mahkamasining 1999-yil 27-maydagi. qarori va boshqa rasmiy huijatlar
asosida «Sog‘lom avlod» davlat dasturi» ishlab chiqildi va amalga oshirilmoqda.
23
Dasturning asosiy yo‘nalishi tibbiyot, ta’lim, mahalla va boshqa sohalarda aholining
salomatligini muhofaza qilish, sog‘liqni yaxshilash bo‘yicha ta’lim-tarbiya
jarayonlarini yanada yaxshilash, bunda oila, mahalla va mehnat jamoalarda ijtimoiy
turmush sharoitni yaxshilashga qaratilgan tadbirlarni maqsadli o‘tkazish ko‘zda
tutildi. Eng avalo, «Sog‘lom ona va sog‘lom bola» shiori ustuvor bo‘lishi
ta’kidlangan.
Bunday umum madaniy va tarbiyaviy jarayonlarning salmoqli mazmuni
jismoniy tarbiya bilan bog‘langanligi muhim ahamiyatga egadir. Shu sababdan ham
bolalar bog‘chalari, umumta’lim maktablari, kasb-hunar kollejlari, litseylar va oliy
o‘quv yurtlarida jismoniy tarbiya dasrlari, sport mashg‘ulotlari hamda ommaviy sport
musobaqalarni tashkil etishga katta e’tibor berilmoqda.
Yana e’tiborli tomoni shundaki, maxsus maktablar (nogiron va jismonan ojiz) va
nogironlar sport klublarida jismoniy tarbiya va sportga alohida e’tibor berilib,
ularning salomatligini saqlash, yaxshilash va rivojlantirish yo‘lida o‘ziga xos
tadbirlar, mashg‘ulotlar va hatto sport musobaqalari ham tashkil etilmoqda.
O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vaziriigi tizimidagi umumiy o‘lta ta’lim
maktab o‘quvchilari o‘ltasida «Umid nihollari 2003» sport musobaqalarining 1-
bosqich natijalari samarali bo‘ldi
Respublika bo‘yicha umumiy o‘rta ta’lim maktablar soni 96900 ta bo‘lib, jami
o‘quvchilar soni 6.258.796 tani tashkil etadi. Barcha viloyatlar, tuman (shahar)lardagi
maktablarda o‘tkazilgan «Umid nihollari 2003» sport musobaqalarining 1bosqichida
9690 ta maktabda 6.116.930 nafar o‘quvchi ishtirok etgan. Viloyatlar bo‘yicha
ishtirok etuvchilar quyidagi ko‘rsatkichlarda namoyon bo‘ladi.
1. «Umid nihollari» sport musobaqalarining 1-maktab bosqichida umumta’lim
maktablarida 12 sport tunning barcha turlarini o‘tkazish imkoniyati yo‘qligi
ishlarning to‘g‘ri yo‘lga qo‘yilmaganligidir. Muammolarni bartaraf qilish uchun
tumanlardagi BO‘SM larning sport turlari bo‘yicha murabbiylarini umumta’lim
maktablariga biriktirish hamda maktablarda. o‘qiyotgan ma’lum sport turlari
yo‘nalishi bo‘yicha yuqori sport ko‘nsatkichlariga ega bo‘lgan o‘quvchilami
24
hakamlikka jalb etish, mahallalarda yashayotgan sport fidoyilaridan maqsadli
foydalanish zarurdir.
Aval an’ana bo‘lgan maktab o‘quvchilari, mehnatkashlarning spartakiadalari,
talabalarning «Haftalik» musobaqalari va umum respublika spartakiadalari o‘rniga
mustaqillik jarayonida kashf etilgan ko‘p bochqichli sport musobaqalari o‘tkazib
borilmoqda.
1. 2001-yilda 6742 ta maktabgacha ta’lim muassasalarida 608500 nafar bolalar,
65862 pedagog va boshqa xodimlar bor. Ularda “Quvnoq bolalar”, «Polvonchalar
kabi turli toifadagi musobaqalar o‘tkazilmoqda. Bunda, eng avalo, bolalarni sog‘lom
qilib tarbiyalash, sport elementlarini bajarishga o‘rgatish hamda qiziqtirish, o‘zining
harakat faoliyatlarini kuzatish, nazorat qilish kabi muhim tarbiyalash jarayonlari
mujassamlashtirilgan.
2. Umumta’lim o‘rta maktablar, maxsus maktablarda nogiron va jismonan ojiz
bolalar 5.992.364 o‘quvchi, 440762 o‘quvchi mavjud, sport turlari bo‘yicha ommaviy
sport musobaqalarini o‘tkazish. Bunday musobaqalar 2000-yildan boshlab
o‘tkazilayogan «Umid nihollari» O‘zbekiston maktab o‘quvchilarining eng yuqori
bosqich dasturlari negizida tashkil etilmoqda. 2002-yildan musobaqalarda 5,5 mln.
o‘quvchi qatnashdi.
3. 200 ta kasb-hunar kollejlari 46 ta akademik litseylar va o‘rta maxsus o‘quv
yurtlarining 69346 o‘quvchilari orasida «Barkamol avlod» sport musobaqalari 1999-
yildan boshlab (Jizzax shahri), (2001-yilda Farg‘ona) jamoalar, tumanshahar,
viloyatlar miqyosida o‘tkazilib, yuqori bosqichi — respublika finali bilan
yakunlanmoqda. Bo‘limlarda 2001yilda 500 ming o‘quvchi ishtirok etdi.
4. 64 ta oliy o‘quv yurtlarida 5055 nafar magistrlar va 178435 bakalavrlar bo‘lib
talabalarning (2000-yil Namangan, 2002-yil Buxoro, 2004-yil Samarqand) ham avalo
har bir oliy o‘quv yurtlarida, keyinchalik shahar-tuman (viloyat) miqyosida oliy
o‘quv yurtaliraro musobaqalar shaklida o‘tkazilmoqda. Ularning yakunlovchi qismi
— finali respublika miqyosida tashkil etilmoqda.
E’tirof etish kerakki, bu bosqichlardagi respublika musobaqalarini boshlash va
yakunlash qismlari bayram tusini olmoqda. Taniqli san’atkorlar, yozuvchi-shoirlar,
25
fan va madaniyat arboblari ishtirok etib, tantanalaiga fayz kiritmoqda. Bu, albatta,
mustaqillik in’om etgan ulkan madaniy tadbirlarning biridir. Buxoroda o‘tkazilgan
ikkinchi universiada qatnashchilarini O‘zbekistonning birinchi Prezidenti
I.A.Karimov shunday tabrikladi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
