O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti o’zbekiston tarixi kafedrasi

PALATALARNING QO’SHMA MAJLISI
– ikki palatali tuzilmaga ega bo’lgan parlamentlar ish 
shakllaridan biri. Qator mamlakatlarda parlamentning qo’shma majlisi parlament vakolatiga kiradigan eng 
muhim masalalarni: urush holati yoki safarbarlikni e’lon qilish, davlat byudjetini tasdiqlash, respublika 
Prezidentini saylash va shu kabilarni hal qilish maqsadida, boshqalarida esa faqat davlat boshlig’i maktubini 
tinglash va boshqa tantanali holatlar o’tkaziladi. 
PARLAMENT (deputatlar) FRAKTsIYaSI
– parlament yoki uning palatasida bir partiyaga mansub 
deputatlar birlashmasi. Odatda Parlament fraktsiyasi tarkibiga partiyaning etakchilari va ko’zga ko’ringan 
arboblari kiradi.
PARLAMENT SESSIYASI
(
lot. sessio - yig’ilish
) – parlament (parlament palatalari) va parlament 
komissiyalarining yalpi majlisi bo’lib o’tadigan davr. Har bir yil mobaynida navbatdagi Parlament 
sessiyasining necha marta bo’lishi qonun yoki odat bo’yicha belgilanadi. O’zbekiston Respublikasi Oliy 
Majlisining Senati majlislari zaruratga qarab, yiliga kamida uch marta o’tkaziladi 
PARLAMENTNI TARQATIB YUBORISH
– parlamentar davlatlarda, shuningdek, aralash turdagi 
respublikalarda davlat hokimiyatini amalga oshirish konstitutsiyaviy mexanizmining asosiy elementlaridan 
biri. Parlamentni tarqatib yuborish (muddatidan oldin parlamentga saylovlarni e’lon qilish) huquqi davlat 
boshlig’iga tegishli (garchi bundan u, qoidaga ko’ra faqat hukumat “iltimosiga” binoan foydalansada) 
hamda u hukumatning parlament oldidagi javobgarligi tartibotiga (institutiga) qarshi qo’yiladigan tartib 
hisoblanadi.
SAYLOV – 
demokratiyaning asosiy belgisi bo’lib, ovoz berish yordamida davlat hokimiyatining 
vakillik organlarini yoki mansabdor shaxsini, fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organlarini, jamoat 
birlashmalarini va boshqalarni bevosita xalqning xohish-irodasiga asoslangan holda, ular tomonidan yoki 
boshqa organ tomonidan shakllantirish bilan bog’liq jarayondir. Saylov tushunchasi ko’proq davlat 
hokimiyatining vakillik organlari va fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organlarini saylashga nisbatan 
qo’llaniladi.
SAYLOV TIZIMI
– demokratik jamiyat siyosiy tizimining muhim qismi bo’lib, fuqarolarning saylash 
va saylanishdan iborat huquqini amalga oshirish jarayonida yuzaga keladigan ijtimoiy munosabatlar 

---

64 
yig’indisini anglatadi. Ushbu tushuncha davlatning saylab qo’yiladigan organlarini shakllantirish tartib-
tamoyillarini ham o’z ichiga qamrab oladi.