O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

Klinikasi
. Saramasning inkubatsion davri bir necha soatdan 3—7 kungacha 
davom etadi. Kasallik odatda birdan et uvishishi, tana xaroratining tezda 39—40°C 
ga ko‘tarilishi, umumiy holsizlik, bosh og‗rishi, ba‘zan qayt qilish bilan 
boshlanadi. Bir necha soat yoki 1 — 2 kundan keyin terining u yoki bu yeri 
qizarib, shish paydo bo‗ladi, shu joyni ushlab ko‗rganda teri qizishi, og‗riq paydo 
bo‗lishi, atroflari aniq ko‗rinib turuvchi yallig‗lanish kuzatiladi. Qizarish periferiya 
bo‗ylab tarqala boshlaydi, chetlari notekis bo‗lib, sog‗lom teridan yaqqol ajralib 
turadi. Saramas ko‗pincha yuzda, bo‗yinda, oyoq-qo‗llarda joylashgan bo‗ladi. 
Yallig‗lanish darajasi, xarakteri va kasallikning kelib chiqishiga qarab, 
saramasning bir necha turlari: eritematoz, vezikuloz, bullyoz, gemorragik, 
flegmonoz va gangrenoz turlari ajratiladi. Ko‗krak yoshidagi bolalarda ko‗pincha 
kasallikning eritematoz turi kuzatiladi. 
Kasallikning tarqalishiga qarab, mahalliy yoki chegaralangan, tarqalgan va 
adashgan turlari farqlanadi. Hastalik odatda 6—14 kun davom etadi, ba‘zan bor-
yo‗g‗i 2 kunda o‗tib ketishi mumkin. Ba‘zi hollarda esa, ayniqsa, adashgan turida 
bir necha haftagacha davom etishi mumkin. Saramasning erta qaytalanishi ham 
kuzatilgan, bunda kasallik sog‗aygandan bir necha kundan keyin retsidiv kelib 
chiqadi. Kech retsidivlarda esa kasallik bir necha oydan keyin qaytalanishi 
mumkin. Kasallik retsidivlar bilan kechganda uzoq vaqt davom etib, bir necha 
yillar davom etishi mumkin. Teridan tashqari saramas shilliq pardalarda, burun, 
og‗iz, yutqin, traxeya va bronxlarning shilliq qavatlarida ham aniqlanadi. Qonda 
leykotsitoz, chap tomonga siljigan neytrofilyoz kuzatiladi. Ko‗pincha limfotsitoz 
va monotsitoz kuzatilishi mumkin. EChT odatda tezlashgan, ko‗krak yoshidagi 
bolalarda u uzoq vaqtgacha yuqori darajada (20 mm/s) saqlanib qoladi.

---

261 
Tashxisi 
klinik ma‘lumotlarga asoslanadi. Streptokokk infeksiyasida 
immunologik reaksiyalar (antistreptolizin titrini aniqlash) diagnostik ahamiyatga 
ega. Saramasni infeksion eritema, piodermiyadan ajrata bilish kerak.