O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti

Ishlab chiqarishda qo’llaniladigan kesuvchi asboblar asosan 8 guruhga 
bo’linadi. 
1-guruh. Bu guruxga asosan bir tig’li keskichlar kiradi. Masalan: tokarli-revolver, 
randalaovchi. Rezpba va tish qirquvchi keskichlar bundan mustasno. 
2-guruh. Sidirgichlar va proshivkalar. Bu guruxga ko’p tig’li tuzilgan jixatidan 
sterjeniga o’xshash sirtidan birini keyin o’sib boruvchi tishlariga ega bo’lgan as-
boblar kiradi. 
3-guruh. Teshiklarga ishlov beruvchi asboblar, yaoni parma, zenker rezvyortkalar 
va bir-ikki tig’li hamda ko’p tig’li teshiklarga ishlov beruvchi asboblar kiradi. 
4-guruh. Frezalar va arralar. Bu guruhga ko’p tig’li asboblar o’z o’qi atrofida 
aylanuvchi tsilindrik va sirt yuzalarida kesuvchi tishlarga ega bo’lgan frezalar, ar-
ralar kiradi. 
5-guruh. Tish qirquvchi asboblar. Bu guruhga bir va bir necha tirish tish qirqish 
uchun mo’lchallangan asboblarni hamma turlari kiradi. 
6-guruh. Rezpba hosil qiluvchi asboblar. Bu guruhga tashqi va ichki yuzalarda 
rezpba xosil qiluvchi asboblarning barcha turlari kiradi. Masalan: keskichlar, 
metchiklar, plashkalar, frezalar, roliklar va x.k. 
7-guruh. Abraziv materialdan tayyorlangan asboblar. Bu guruxga jilvirlash, 
o’tkirlash, silliqlash uchun qo’laniladigan asboblar kiradi. 
8-guruh. Qo’lda ishlatiluvchi asboblar. Bu guruxga qo’l yordamida ish bajaruvchi 
hamma turdagi asboblar kiradi. Masalan: qo’l metchigi, parmalar, jilvirlash toshlari 
va boshqalar. 

---

51-rasm.
Kesuvchi asboblarni asosiy guruhlari: