1.Palearktik turlar –Palearktikaning keng miqyosdagi arealini qamrab oluvchi turlar.
2.Golorktik turlar– Palearktika va Nearktikaning katta ko’lamdagi areallarini egallovchi turlar.
3.Markaziy Osiyo endemik turlari – Janubiy Turon va shimoliy Turon ma’muriy bo’linmasi hamda boshqa qo’shni arellarga ko’chib yuruvchi turlar.
Palearktik turlar: Vakillari soniga ko’ra eng yirik guruhlardan biri bo’lib, o’ziga 21 turni birlashtirgan va Xorazm vohasi tabiiy landshaftlari odimchi kapalaklari umumiy sonining 56.8 % ini tashkil qiladi. Ushbu guruh turlari areallari Tetiya va Giadiyaning yirik hududlarini qamrab oladi, bunda chet shimol hududlarini o’z ichiga olmaydi.Ko’pchilik hollarda polearktik turlar aridno-gumid sharoitlarga moslanganligi, polivoltinligi va polifagligi bilan tavsiflanadi.
Ushbu guruhga quyidagi turlar kiradi:Geometra papilionaria, Scopula halimodendrata, Scopula beckeraria, Scopula immorata, Idaea degeneraria,Idaea muricata,Rhodometra sacraria,Lythria purpuraria,Chloroclysta citrata, Eupithecia variostrigata,Eupithecia centaureata, Eupitheciavariostrigata,Lithostege farinata, Aplocera plagiata, Cidaria fulvata, Nychiodes obscuraria, Apocheima hispidaria,Opisthograptis luteolata,Alcis depravata, Ourapteryx ebuleata purissima,Cabera exanthemata,
Keltirilgan ro’yxatdan ko’rinib turibdiki, bu turlarning ko’pchiligi qishloq xo’jalik o’simliklarining potentsial zararkunandalari hisoblanadi. Ushbu turlar lichinka bosqichida o’z polifagligi, ekologik plastikligi va polivoltinligi sababli o’z areallarini kengaytiradi. Bundan tashqari, agrotsenozlar bo’yicha yig’ish ishlari olib borilganda ushbu guruhning ayrim turlari juda ko’p uchragan va bu holat har bir turning faolligi yuqori bo’lgan davrda yaqqol namoyon bo’ldi.Bizning kuzatuvlarga ko’ra, ayrim vaqtlarda biotsenoz va agrotsenozlarda Geometra papilionaria, Scopula halimodendrata,Scopula beckeraria,Scopula immoratakabi turlarning ommaviy uchishi kuzatildi.
Taksonomik tahlil ko’rsatishicha, Palearktik turlardan geometrinae kenja oilasi a’zolari tur soni jihatidan eng kam yani faqat bir tur xalos. Scopulinae kenja oilasiga esa faqat 5 tur kiradi. Sterrhinae kenja oilasiga esa ham bir tur kiradi.Larentiinae kenja oilasiga 9 tur kiradi. Ennominae 3tur kiradi.Kenja oilasiga bu yerda kichik taksonomik guruhlarga mansub oilalar vakillari inobatga olinmagan, chunki ko’pchilik hollarda ular Xorazm vohasi odimchi kapalaklari faunasida variabillik xususiyatiga ega bo’lgan
Do'stlaringiz bilan baham: |