O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o„zbek tili va adabiyoti universiteti

“Y
akunlovchi 
mashg„ulot” yoki 

---

65 
“Konferensiya darslari”
ni
 
tashkil qilib yakunlash o„ziga xos mazmun-
mohiyatga, pedagogik maqsadga tayanadi. Bunday darslarda pedagogik muhit 
ham, o„quvchilarning qiziqish va intilishlari ham faol tusga kiradi, ta‟lim 
samaradorligi 
oshadi. 
“Keyingi yillarda tashabbuskor, izlanuvchan 
o„qituvchilar tomonidan qo„llanilayotgan bahs-munozara, sinov, matn yaratish, 
yozma ishlar, nazm, konferensiya, sayohat, ssenariyli dars kabi noan`anaviylik 
juda foydali bo„lib, dars jarayonida o„quvchi o„quvchilar ham faol ishtirok 
etishga muvaffaq bo„lmoqdalar. 
Konferensiya darslari yakuniy mashg„ulotning bir shakli bo„lib, bunday darslar 
maxsus tayyorgarlikni talab qiladi. Konferensiya darslarida o„quvchilarning 
mavzu yuzasidan ma‟ruzalari tinglanadi, shoir va yozuvchilarning asarlaridan 
yod olinadi, dramatik asarlardan parchalar sahnalashtiriladi, gramplastinka va 
magnit lentalaridan kuy tinglanadi, adabiy o„yinlardan va texnik vositalardan 
foydalaniladi. Konferensiya tarzda o„tkaziladigan darsda o„quvchilar 
o„rganilgan asarning tarbiyaviy ahamiyatini dasturdagi an`anaviy darslardan 
ko„ra chuqur anglab etadilar. Ma‟ruzalarni tayyorlash jarayonida ularda 
qo„shimcha manbalardan foydalanish malaka va ko„nikmasi shakllanadi”
25
. 
Shunga ko„ra, maktabda gap bo„laklarining grammatik xususiyatlari o„rganib 
bo„lingach, oxirgi darsni konferentsiya tarzida tashkil qilish maqsadga 
muvofiq. Bunda o„qituvchi o„quvchilarga gapning ikkinchi darajali bo„laklari 
bilan bog„liq mavzular yuzsasidan matn tayyorlab kelishni topshiradi. 
Shuningdek, gapning ikkinchi darajali bo„laklari faol ishtirok etgan ayrim 
g„azallar, she`rlardan tanlab yod oldiradi va dars jarayonida mazkur she`rlarni 
ifodali ayttirib, ular matnidagi gap bo„laklarini aniqlash mashqlarini bajartiradi. 
Darsda integratsiyani ta‟minlash uchun esa ayrim g„azallarning qo„shiq qilib 
kuylangan variantidan ham foydalanish mumkin. Bunday shaklda tashkil 
qilingan darslarda o„quvchilar mustaqil ma‟ruza tayyorlash jarayonida 
qo„shimcha ilmiy-badiiy adabiyotlardan foydalanishadi, sintaktik tahlil 
25
B.Тo„хliyev, М.Shamsiyeva, Т.Ziyadova. O„zbek tili o„qitish metodikasi. –Т.: “Yangi asr avlodi”, 2010, 49-b. 

---

66 
malakalarini rivojlantirishadi, bir-birilarining tayyorlagan ma‟ruzalarini 
tinglab, o„z munosabatlarini bildirishadi, bahs-munozaraga kirishishadi. Bu 
esa, o„z navbatida, o„rganilgan mavzularning mustahkamlanishiga, ona tili 
darslarining qiziqarlilik darajasini oshirishga munosib yordam beradi.