O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mаxsus tа’lim vаzirligi аbu rаyhоn bеruniy nоmidagi

Iqtisodiy ko’rsatkichlar - bu tajriba namunalarni tayyorlash va sinovdan o’tkazishga ketgan xarajatlar, mahsulot ishlab chiqarish tannarxi, texnik obyektlarni ekspluatatsiya qilishdagi xarajatlar va boshqalar.
Sifat ko’rsatkichlari fizikaviy ko’rsatkichlar singari o’lchamga ega bo’lishi yoki ega bo’lmasliklari mumkin. Sifat ko’rsatkichlari­ning miqdoriy tavsifi deganda ma’lum birliklardagi ularning o’lchamalari tushuniladi.
Masalan, mahsulotni ishlab chiqarishga ketgan mehnat sarfi mahsulot birligini ishlab chiqarish uchun sarflangan vaqt bo’lib, ishchi-soatlarda ifodalanadi [9].
Bunda mehnat sarfini ishchi-kunlarda ifodalash bilan mahsulot­ning mehnat sarfi o’zgarib qolmaydi. Xuddi shunga o’hshab mahsu­lot tannarxi yoki bahosi kabi iqtisodiy ko’rsatkichlarni so’mlarda yoki boshqa birliklarda ifodalanishi uning qiymatini o’zgartirmaydi.
Fizik miqdorlar singari sifat ko’rsatkichlarining miqdori ham absolyut va nisbiy miqdorlar orqali ifodalanishi mumkin. Fizik miqdorlarning absolyut qiymati har doim o’lchamga ega bo’ladi, nisbiy miqdorlar esa o’lchamsizdir. Mahsulot sifatining absolyut ko’rsatkichlari o’lchamga ega bo’lishlari yoki o’lchamsiz bo’lishlari mumkin, nisbiy ko’rsatkichlar esa doim o’lchamsizdir.


Nazorat savollari:

1. 
   Mahsulotning sifat ko’rsatkichlari deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Mahsulot sifatining ijtimoiy ko’rsatkichlariga nimalar kiradi?
   
3. 
   Mahsulot sifatining funktsional ko’rsatkichlari?
   
4. 
   Mahsulot sifatining ishonchlilik ko’rsatkichlari?
   
5. 
   Mahsulot sifatining estetik va ergonometrik ko’rsatkichlari?
   
6. 
   Mahsulot sifatining iqtisodiy ko’rsatkichlari?
   

3- amaliy mashg`ulot.
Mahsulot sifati darajasini baholash.


Reja

1. Mahsulotning sifati ko’rsatkichlarini aniqlash usullari.

2. Sifat ko’rsatkichlari 2