O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot instituti

Bemorning tipik muammolari. Rejalashtirish va hamshiralik aralashuvi.
meningitlarda 
bemorning tipik muammolariga quyidagilar kiradi: holsizlik, intoksikatsiya, varaja tutishi, kuchli 
bosh og‘riq, markaziy qusish, giperesteziya, tutqanoqlar, es-hushining buzilishi, psixomotor 
qo‘zg‘alish, alahsirash, gallyutsinatsiya, tana va muchalar mushaklarining tonik tarangligi, o‘ziga 
qarab bilmaslik. 
 
Prioritet muammo
bo‘lib, hayotiy muhim funksiyalarning buzilishi hisoblanadi. Shuning 
uchun hamshiraning maqsadi, birinchi o‘rinda, hamshiralik parvarishi va vrach ko‘rsatmalarini 
bajarish orqali, bemor ahvolini turg‘unlashtirishdan iborat. Bunda bemor holatini qattiq nazoratga 
olish, uning pulsi, yurak qisqarishlar soni, arterial qon bosimi, tana haroratini tekshirib turish kerak. 

---

412 
Hamshira doimiy yuqori nafas yo‘llarining o‘tkazuvchanligini tekshirib turadi, ularni elektrootsos 
bilan tozalaydi. Hamshira shifokorga arterial qon bosimidagi yaqqol o‘zgarishlarni (giper-yoki 
gipotenziya), 
pulsdagi 
o‘zgarishlarni, tana haroratidagi o‘zgarishlarni aytib turadi. 
Tutqanoqtalvasasidabirinchiyordamniko‘rsatadi. Yaqqol giperesteziya bo‘lganligi uchun, hamshira 
bemorning sensor ta‘sirlanishlarini kamaytirishi kerak. U boksda baland yorug‘lik, shovqin, 
qo‘shimcha tovushlar (televizor, telefon) bo‘lmasligini ta‘minlaydi. Parvarish rejasiga albatta, teri 
va shilliq qavatlar parvarishi kiradi. Diurez va ichning regulyar ketishini nazorat qiladi. Ovqat tez 
hazm bo‘ladigan bo‘lishi kerak. Tez-tezkammiqdordavitaminlisuyuqliklarberiladi. 
Shifokor bilan bog‘liq bo‘lgan hamshiralik aralashuvida, hamshira shifokor ko‘rsatmalariga 
mas‘uliyat bilan rioya qilib, dezintoksikatsiya maqsadida tomir ichiga dorilarni tomchlab yuborish, 
antibacterial va yallig‘lanishga qarshi davo muolajalarini olib boradi. Bemorni va uning yaqinlarini 
emotsional qo‘llab-quvvatlash kerak. 
Ensefalit 
- bosh miyaning yallig‘lanishi demakdir. Bu yallig‘lanish turli xil sabablar - 
infeksiya, infektsion-allergik va turli xil zaharlanishlar natijasida yuzaga keladi.