O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot instituti

Miyada qon aylanishning o‘tkir buzilishini davolash (MQAO‘B)
MQAO‘B ning nodifferentsial va differentsial terapiyasi tafovut qilinadi. 
Nodifferentsial (bazis) terapiya MQAO‘Bning barcha turlarida, eng avvalo KT yoki MRT 
ma‘lumotlari tashxisni hali tasdiqlanmaganda qo‘llaniladi.
Nodifferentsial (bazis) terapiya quyidagi asosiy tamoyillar 
bo‘yichа o‘tkaziladi:
1
Hayotiy muhim a’zolar funtsktsiyasini korrektsiya qilish: 
- respirator yordam nafasni engillashtirish, nafas yo‘llarini shilliq, qusuq 
qoldiqlaridan tozalashga yo‘naltirilgan bo‘lib, bunga tana holatini o‘zgartirish, og‘iz va 
burundan havo yuborish bilan erishiladi, zarurat bo‘lganda intubatsiya o‘tkaziladi;
- yurak-tomir sistemasi faoliyatini me‘yorlashtirishga qaratilgan terapiya: AB 
pasayganda (80/60 dan past), kristalloid yoki kolloid eritmalardan foydalaniladi. Izotonik 
eritma natriy xlorid eritmasi, poliglyukin, albumin, kortikosteroidlar (prednizolon 120-
150 mg,deksametazon 8-12 mg), vazopressorlar (dopamin 50 mg 20 ml izotonik 
eritmada, noradrenalin, metazon) dan foydalaniladi. Qon bosim past bo‘lganda doimo 
miokard infarkti ehtimolini nazarda tutish kerak. Qon bosimi oshganda uni ibtido 
raqamidan 25% ga tushiriladi (180 мм. simob ustunidan past bo‘lmasligi kerak). Dibazol 
(0,5% 5-10 ml parenteral), rezerpin (0,25% - 1,0 mushak orasiga), benzogeksoniy (2%-1 
ml), klofelin (0,01 %- 1 ml 10 mm fiziologik eritmada) oshib ketgan AB ni pasaytirib 
bo‘lmaganda darhol ganglioblokatorlar ishlatiladi, pentamin 5%-0,5ml 20 ml fiziologik 
eritmada (yoki nitroprussid natriy) venaga asta-sekin yuboriladi. Shuningdek, 
miokardning qisqarish qobiliyatini yaxshilaydigan - strofantin, korglyukon (venaga 
fizeritmada) qo‘llaniladi.
2 . Miya shishi va kalla ichi bosimi oshishiga qarshi kurashish: 
 
-degidratatsion terapiya o‘tkazishda saluretiklar (furosemid) ва osmodiuretiklar 
(mannit) qo‘llaniladi.
3.
 
Vazospazmga qarshi kurash: 
-
shu maqsadda kaltsiy kanallarining blokatorlari (nimodipin, nipotop)dan 
foydalaniladi.
4.
 
mikrotsirkulyatsiyani yaxshilash (reopiliglyukin, trental). 
5.
 
gipoksiyagaqarshikurash (antigipoksantlar: miksedol, 
актовегин, solkoseril, 
mildronat).
6.
 
miyametobolizminiyaxshilash (fenotropil, tserebrolizin, 
ноотропил, piratsetam).
7.
 
suv-elektrolit balansini va kislota - ishqoriy muvozanatni tutib turish (ayniqsa 
behush bemorlarda): 
-shu maqsadda elektrolitlar (fiziologik eritma, Ringereritmasi, kalsiy xlorid bir kunda 3g 
gacha) venaga yuboriladi.
8.
 
gipertermiyaga qarshi kurash:
-tana harorati baland bo‘lganda litik aralashmalar buyuriladi (masalan, analgin, 
promedol, pipolfen yoki analgin, novokain, dimedrol), magistral tomirlarga muzli xalta 
qo‘yiladi, suv-spirtli eritma bilan badanni artiladi.
Differentsial terapiya MQAO‘B turiga bog‘liq bo‘ladi. Jaqon Sog‘liqni 
saqlashning tavsiyasiga ko‘ra, agar tashxis KT va MRT ma‘lumotlari bilan 
tasdiqlanmagan bo‘lsa, uni o‘tkazmaslik kerak.