O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot instituti

O‘tkir yiringli meningit. 
Bu infektsiyaning qo‘zg‘atuvchisi meningokokk, pnevmakok 
va gemofil tayoqchalar bo‘lishi mumkin.
Meningokokkli meningit
. Meningokokkli infeksiya havo-tomchi kasalliklariga kiradi.
Klinikasi.
Kasallik to‘satdan boshlanib, bemor eti uvishib, kaltiraydi. Harorati 39-40 
gradusgacha ko‘tariladi. Boshi qattiq og‘riydi, ketma-ket qayt qiladi. Intoksikatsiya tez 
kuchayib borib, bemor hadeb bezovtalanaveradi. Ba‘zi bemorlarda, ayniqsa, bolalarda tutqanoq 
tutadi. Isitma turli shaklda bo‘lib, 2- 3 kundan to 7-14 kungacha, gohida 20-25 kungacha 
cho‘ziladi. Ishtaha bug‘iladi, birinchi kunlaridan badanda gemorragik toshma paydo bo‘ladi. 
Ba'zan badan terisida (каsallikning og‘ir shaklida) mayda toshmalardan tashqari 0,5-1 sm 
kattalikdagi qontalashlar ko‘zga tashlanadi. Bunday gemorragiya belgilari sklera, kon'yuktiva, 

---

411 
tanglay, burun shilliq pardasida ham uchraydi. Bemor bezovtalanib, alahlaydi, uni uyquga 
tortaveradi, lekin uxlay olmaydi. Bemorning yuzi, ko‘zi qizargan u quyosh yoki elektr nuriga 
qaray olmaydi. Kasallikning 2-3 kuni uchuq toshadi, jigar va taloq ozgina kattalashadi. 
Меningeal simptomlar paydo bo‘ladi. ensa mushaklari tortishib, qisqarib turadi. Kernig va 
Bruzdinskiy simptomlari yaqqol aniqlanadi.
Davosi
.
Davoni bemorga antibiotiklar, xususan, penitsillin buyurishdan boshlanadi. Bir 
kunda 2.000.000 TB/kg hisobidan penitsillin m/o yuborib turiladi. 3 yoshgacha bo‘lgan 
bolalarga penitsillin 300.000 TB/kg hisobidan buyuriladi. bemorning ahvoli juda og‘ir bo‘lsa, 
penitsillin dozasi oshirilib, 1.000.000 TB/kg gacha yetkaziladi. Penitsillin gematoensefalik 
tusiqdan juda qiyinchilik bilan o‘tadi, ya'ni qondan bosh miyaga kam o‘tadi. Shu sabadan 
meningitda penitsillin katta dozalarda yuboriladi. Penitsillinning natriyli tuzini venaga yuborish 
ham mumkin.