O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. A. Ikramov, G. N. Davranova, A. A. Ikramova

Universitet
- oliy ta’lim dasturini bajarishda talabalarga egallayotgan sohasi 
bo‘yicha yoki keyinchalik o‘qishlarini davom ettirishlari uchuk keng qamrovli bilim 
berishga e’tibor qaratiladi; 
• Akademiya
- oliy ta’lim dasturini bajarishda oliy ta’lim berish bilan bir 
qatorda keyinchalik o‘qishlarini davom ettirishlari uchun aniq 1 yo‘nalishga 
tayyorlaydi; 
•
 Institut
- barcha oliy ta’lim muassasalari kabi oliy ta’lim dasturini bajaradi, 
bilim berishda 1 yo‘nalishga qaratilgan bilim beriladi. 
Yaponiyada davlat universitetlariga to‘liq o‘rta maktabni bitirib kirish 
mumkin. Qabul 2 bosqichda o‘tkaziladi. Birinchi bosqichda abituriyentiar 
markazlashgan holda universitetlarga qabul bo‘yicha Milliy markazlarda 
o‘tkaziiadigan “Yutuqlar birinchi bosqichining umumiy testi”ni topshiradilar”. 
Testni muvaffaqiyatli topshirganlar universitetda o‘tkaziladigan kirish imtihonlariga 
kiritiladilar. Testdan yuqori ballar olganlar davlatning eng nufuzli universitetlariga 
kirish uchun imtihon topshiradilar. 
Shuni aytish joizki, xususiy universitetlar kirish imtihonlarini mustaqil 
o‘tkazadilar. Eng yaxshi xususiy universitetlar o‘zining tuzilmasida boshlang‘ich, 
kichik o‘rta va katta o‘rta maktab, hatto bolalar bog‘chasiga ham ega. Agar 
abituriyent mazkur universitetda bog‘chadan katta o‘rta maktabgacha yaxshi o‘qisa, 
universitetga imtihonsiz qabul qilinadi. 2005 yil 2,8 mln. Yaponiya talabalari 726 
universitetlarda tahsil olishdi. Oliy ta’lim bakalavr darajasini olish uchun 4 yillik 
o‘qish belgilangan. Ba’zan ma’lum kasbiy darajani egallash uchun 6 yillik dastur 
tavsiya qilinadi. 2 tipdagi universitetlar mavjud: 96ta milliy universitetlar va 39 
davlat universitetlari. Qolgan 372tasi xususiy (1991 yil ma’lumot).Yaponiya oliy 
ta’limida stipendiya deyarli yo‘q. 2011 yilgi ma’lumotlarga qaraganda 2.880.000 
yapon OO‘YU talabalaridan atigi lOOga yaqini yapon hukumati stipendiyasini 
olishdi. Stipendiyani eng iste’dodli va eng kam ta’minlangan o‘quvchiga qaytarish 
sharti bilan berishadi, bu stipendiya ta’lim harajatlarini toiiq qoplamaydi. 
Yaponiyada kuchli 20talikka kirgan eng zo‘r Osiyo universitetlari: