O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim

Ma`lumotlar xizmati – bu xizmat provayderi kontentga ruxsatni taqdim etuvchi texnologik 

muhitni ifodalash tushinchasidir. Odatda bular web  – fidlar ya`ni RSS, SOAP/Web Services 

Description Language (WSDL), Asynchronous JavaScript q XML (Ajax) yoki XML Remote 

Procedure Calls (XML-RPC) kabi texnologik muhitlardir.  

Kontent – bu Mashup – sayti uchun boshqa sayt yoki portallardan olinadigan ma`lumotlar va 

xizmatlardir. Ba`zi hollarda kontent deyilganda mashup – saytdagi mavjud xizmat va axborotlar 

ham tushiniladi.  

Agar bizda Mashup – ekotizimi mavjud bo`lsa, holat ilovalarini mashup konstruktori 

yordamida tuzishimiz mumkin. Mashup konstruktorida quyidagi modellar foydalaniladi: 

1. Komponovka – ishlab chiqaruvchilar Mashup – konstruktorga qulay bo`lgan vidjet 

kataloglarini ishlab chiqishi mumkin. Bu katalog o`zida lokal tashkil etilgan va tashqi ruxsat 

etilgan vidjetlarni jamlaydi. Bu esa foydalanuvchiga mashup – ilovalarini tuzishda zarur 

bo`lgan xizmat yoki kontentlarni tez joylash va qabul qilish imkonini beradi.  

2. Bog`lash – sayt tuzuvchi ( yoki oddiy foydalanuvchi) ilovada o`zi uchun qulay va kerakli 

xizmatlar va ma`lumotlarni ishlatadi. Ularni Mashup konstruktori yordamida qo`shadi va 

mashup - ilovalarini vizual holda tez tashkil etadi. 

3. Chop etish – tuzuvchi (foydalanuvchi) mashup - ilovalarini barcha uchun qulay tarzda 

tashkil etadi. Bundan maqsad ilovadan malakali mutaxasislar ham foydalana olishlari va turli 

jamoalarni tashkil etish mexanizmlarini qabul qila olishlarini ta’minlashdir. 

---

12