O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mаxsus tа’lim

Nazorat sаvоllаri 
 
1. Kаvshаrlаshning pаyvаndlаshdаn fаrqi nimаdа? 
3. Kаvshаr birikmа hоsil qilish uchun qizdirishdаn tаshqаri qаndаy shаrtlаr 
bаjаrilаdi? 
4. Kаvshаrlаshning fizik-kimyoviy jаrаyonlаrigа аsоsаn qаndаy turlаrgа 
klаssifikаsiyalаndi? 
5. Diffuziоn kаvshаrlаshning mоhiyati nimаdа? 
6. Kаvshаrlаngаn buyumlаrni ishlаb chiqаrishdа kаvshаr-lаshning qаndаy 
usullаri qo‘llаnilаdi? 
7. Kаvshаrlаshning nаzаriy аsоslаri nimalardan iborat? 
8. Kаvshаrlаsh jаrаyonlаrining tasnifi aytib bering. 
9. Qаrshilik bilаn kаvshаrlаshning qanday bajariladi? 
10. Rеаksiоn-flyusli kаvshаrlаsh qanday bajariladi? 

---

144
Glossariy 
Absorbtsiya
– gazlar aralashmasidagi moddalarning suyuqlikka yutilishi. 
Avtomatik liniya
– ishlab chiqarish mahsuloti yoki uning bir qismini 
tayyorlash yoki qayta ishlashdagi barcha protsesslarni ma’lum texnologi 
kizchillik va maromda avtomatik tarzda bajaradigan mashinalar sistemasi, 
asosiy va yordamchi jihozlar kompleksi. 
Adgeziya
– yuzalari tegib turuvchi turli jinsdagi qattiq yoki suyuq 
jismlarningning o’zaro yopishib qolishi. 
Adsorbtsiya 
– eritmadagi moddalar yoki gazlarning gazlarning qattiq 
jism yoki suyuqliksirtiga yutilishi. 
Argon yoy bilan payvandlash
– himoya gazi – argon muan payvandlash. 
Atsetilen generatori
– atsetilen olish uchun kaltsiy karbidni suv bilan 
parchalashda foydalanadigan apparat. 
Bosim
– jism sirtining biror qismiga perpendikulyar yunalishda ta’sir 
etuvchi kuchlar intensivligini ifodalaydigan kattalik. 
Gaz-press bilan payvandlash
– sterjenlar, quvurlar, shalkdr profillar va 
boshqani maxsus stanoklarda uchma-uch biriktirish; bunda payvadlanadigan 
joylar atsetilen-kislorod alangasida eriguncha yoki plastik holatga kelguncha 
qizdiriladi va siqiladi. 
Generator 
– biror mahsulot ishlab chiqaradigan, elektr energiyasi, elektr, 
elektromagnit, yoruglik yoki tovush signallari – tebranishlar, impulslar, hosil 
qiladigan qurilma, apparat yoki mashina. 
Gorelka
– gazsimon, suyuq yoki changsimon yoqilgilarning havo yoki 
kislorod bilan aralashmasini hosil qiladigan va uni yoqish joyiga uzatadigan 
qurilma. 
Detonator
– o’zining boshlangich impulьsi bilan ikkilamchi portlaydigan 
moda detonatsiyasini uygotuvchi moda. 

---

145
Deformatsiya 
– jism zarralarining nisbiy holati o’zgarishiga olib keluvchi 
tashki kuchlar - isitish, sovutish, namlik va boshqa omillar ta’sirida jismning 
shakli yoki o’lchamlari o’zgarishi.