O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim

qanday 
o„rgatgan bo„lsam,
xuddi shunday qilib

podshohning qizini so„ranglar.(“Turk xalq ertaklari”, tarjima, 9 - bet)
 
 
 
 
 
 
 
 
3.3. Nisbiy so‘zlar yordamida bog‘langan miqdor - daraja ergash
gapli qo‘shma gaplarning xususiyatlari 
 
Miqdor - daraja ergash gap bosh gapga, asosan, nisbiy so„zlar orqali
birikadi. 

---

50 
Masalan,
Qancha
o„ylasam, o„yim
shuncha 
 chuvalashib ketaveradi. (X. 
To„xtaboyev “Shirin qovunlar mamlakati”, 10-bet) 
Yuqoridagi gapda miqdor - daraja ergash gap tarkibidagi nisbiy so„z
so„roq olmoshi bilan, bosh gap tarkibidagi nisbiy so„z esa ko„rsatish olmoshi
bilan ifodalangan. 
Gapning mazmunini kuchaytirish maqsadida yuqoridagi gapda
qo„llangan nisbiy so„zlarga
-lik
qo„shimchasi qo„shiladi.
Masalan,
Dadamning aytishicha, odam
qanchalik
hazilkash bo„lsa,
uning umri
shunchalik
shirin kecharkan. (X. To„xtaboyev “Shirin qovunlar
mamlakati”, 112-bet)
Ba‟zan
-lik
qo„shimchasi bosh gap tarkibidagi ko„rsatish olmoshi bilan
ifodalangan nisbiy so„zda qo„llanilmasligi ham mumkin. 
Masalan,
Unga
qanchalik
yaqinlashsam, uning sehrli dunyosi 
 shuncha

kengayib boryapti. (X. To„xtaboyev “Shirin qovunlar mamlakati”, 123 - bet) 
Daraja-miqdor ergash gap tarkibidagi nisbiy so„z ba‟zan miqdorni
bildiruvchi belgilash olmoshi orqali, bosh gap tarkibidagi nisbiy so„zesa shu
olmoshga javob bo„luvchi ko„rsatish olmoshi bilan ifodalanadi. 
Masalan,
Daraxtni