O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim

 
Doimiy eslab  qolish  qurilmasi 
(DEKD)  ham  bosh  platada  o`rnatilgan 
modullar  (kassetalar)  asosida  quriladi  va  ushbu  o`zgarmaydigan  axborotlarni 
saqlash  uchun  ishlatiladi:  operatsion  tizimning  yuklovchi  dasturlari,  kompyuter 
qurilmalarining  testlash  dasturlari  va  kiritish-chiqarish  bazaviy  tizimining  (BIOS) 
bazi drayverlari va b. DEQQ dan faqat ma’lumotlarni  o`qish mumkin, DEQQ ga 
ma’lumotni  yozish EHM  dan  tashqarida  laboratoriya  sharoitlarida  bajariladi. 
DEQQ  ning modullari  va  kassetalari,  odatda,  bir  necha  yuz  kilobaytdan 

---

 
44 
ortmaydigan  sig’imga ega.  DEQQ, 
energiyaga  bog’lik, 
bo`lmagan eslab  qolish 
qurilmasidir.  
Izox, 
keyingi 
yillarda 
ba’zi 
SHK 
larda 
yarim 
doimiy, 
qayta 
dasturlanadigan 
eslab  qoluvchi  qurilmalar  Flash-xotira  ishlatila  boshlandi. 
Flash-xotiraning
modullari yoki kartalari tug’ridan to`g’ri bosh plata raz’yomlariga 
o`rnatilishi  mumkin  va  quyidagi  parametrlarga ega:  sig’im  32  Kbaytdan  15 
Mbaytgacha;  o`qish  bo`yicha  murojaat  qilish  vaqti  0,  06  mks;  bir  baytni  yozish 
vaqti  taxminan  10  mks;  Flash-xotira energiyaga  bog’liq  bo`lmagan eslab  qolish 
qurilmasidir.  
 
Ma’lumotni  qayta  yozish  uchun  Flash-xotiraning  maxsus  kirishiga 
dasturlash  kuchlanishini  berish  kerak  (12  V),  bu  ma’lumotning  tasodifiy  o`chib 
ketish  imkoniyatining  oldini  oladi.  Flash-xotirani  qayta  dasturlashni  bevosita 
disketadan yoki SHK klaviaturasidan maxsus nazoratchi bor bo`lganda yoki SHK 
ga ulanadigan tashqi dasturlagich orqali bajarish mumkin.  
 
Flash-xotira juda tez harakat qiladigan, ixcham, alternativ MDY eslab qolish 
qurilmalarini  —  «qattiq  jismli  disklarni»  yaratish  uchun  ham,  BIOS  dasturlarini 
saqlaydigan  DEQQ,  ni  almashtirish  uchun  ham  juda  qulay  bo`lib,  u  SHK  ni 
modernizaciya qilishda bu dasturlarni «to`g’ridan to`g’ri disketadan» yangilash va 
yangiroq versiyalarga almashtirish imkonini beradi.  
 
Tuzulish  jihatdan 
asosiy  xotira  har  biri  1  bayt  sig’imga egabo`lgan 
millionlab  alohida  xotira  yacheykalaridan  tashkil  topadi.  SHK  lar  asosiy 
xotirasining  umumiy  sig’imi  1  Mbaytdan  128  Mbayt  oraliqda  bo`ladi.  TeEQQ, 
sig’imi DEQQ, sig’imidan bir-ikki tartib yuqoridir: DEQQ, 64, 128, (kamroq 256) 
Kbaytni band etadi, qolgan sig’im — bu TeEQQ, dir.