O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim

 
Pul bozori va foiz stavkasi. 
 
Keynscha modelda baholar o’zgaruvchan emas. Shuning uchun pul 
massasining ko’payishi ishlab chiqarish darajasiga baholarning o’sishi orqali emas, 
balki foiz stavkasi orqali ta’sir ko’rsatadi. Agar yangi klassiklar pul massasi 
makroiqtisodiy jarayonlarga faqat «to’g’ri» ta’sir ko’rsatish mexanizmini, Viksell - 
ham «to’g’ri» ham «egri» mexanizmlarini tadqiqot qilgan bo’lsalar, J.M.Keyns esa 
e’tiborni faqat «egri» mexanizmga qaratdi. 
Foiz stavkasi ikkita sababga ko’ra o’zgarishi mumkin: yo kishilarning o’z 
aktivlarining bir qismini pul shaklida ushlab turishga bo’lgan xohishiga nisbatan 
ularning psixologik kayfiyatidagi o’zgarish oqibatida (pulga bo’lgan talab egri 
chizig’ining siljishi), yoki pul massasining o’zgarishi natijasida (pul taklifi egri 
chizig’ining siljishi). Agar foiz stavkasi R1 darajada o’rnatilgan bo’lsa (3-rasmga 
qarang), unda uning R2 darajaga pasayishi faqat pulga bo’lgan talab egri chizig’i 
chapga (D2) siljigandagina, yoki pul taklifi egri chizig’ining o’ngga (S2) siljishi 
natijasida sodir bo’ladi. 
144 

---

 
 
        
     R             S1                           R 
  
 
 
S2 
  
  D2 D1 
 
 
 
 
R1 
     R1      
    R2                                           R2 
 
                     M1    M2      M                         I1   I2    
     I