43
vaqt intervali - taqsimlanish funksiyasi quyidagiga teng bo‘lgan tasodifiy
kattalikdir.
F()ql-e
-
(8.1)
Bunday taqsimlanish eksponentsial (ko‘rsatkichli) deyiladi va uning
zichligi
f()q, (8.2)
ga teng. Interval uzunligining matematik ko‘tilishi
(8.3)
ga teng va dispersiyasi esa quyidagicha topiladi.
(8.4)
Urtacha kvadiratik ogishi esa matematik ko‘tilishiga teng bo‘ladi.
Eksponentsial taqsimlanish esa bitta
parametr bilan, ya‘ni intensivlik
bilan harakteralandi.
Talablarning oddiy oqimi quyidagi xususiyatlarga ega:
1 M - ta mustaqil, ordinar, statsionar oqimlar intensivligi
quyidagiga teng bo‘lgan oddiy oqimga yakinlashadi.
(8.5)
2.Ixtiyoriy vaqt dakikasi bilan navbatdagi talab kelib tushish dakikasi
orasidagi vaqt intervali 1G‘ li matematik ko‘tilishga ega bo‘lgan
ekspotentsial taqsimlanish konuniga ega.
3. Oddiy oqim tizimni (ob‘ektni) «ogir» ishlash
jarayonini vujudga
keltiradi, chunki birinchidan talablar orasidagi vaqt oraligi (60%) uzunligi
uning matematik ko‘tilishidan 1G‘ kichik bo‘ladi, ikkinchidan esa
variatsiya koefitsenti 1 ga teng.
Oddiy oqim nazariyaga bog‘liq bo‘lgan analitik soddaligi bilan emas,
balki amaliyotda mavjud talablar oqimi oddiy oqimdan kam farq
qilmaydi. Bu emperik fakt bir kancha matematik modellar bilan
tasdiklangan.
Puasson oqimi. Puasson oqimi deb tizimga vaqt oraligida kelib
tushayotgan talablar soni Puasson konuniyati bo‘yicha taqsimlangan bo‘ladi,
ya‘ni
(8.6)
Bu erda
R (k
, -
vaqtida tizimga kelayotgan talablar
soni k ga teng
bo‘lishlilik ehtimoli; -talablar oqimi intensivligi. Puasson taqsimlanishini
matematik ko‘tilishi va dispertsiyasi ga teng. Puasson taqsimlanishi diskret
bo‘lib, stattsionar Puasson oqimi oddiy oqimdir.
Agar oqimni intensivligi vaqt funksiyasi bo‘lsa va Puasson
taqsimlanishi konuniyati bilan aniqlansa unda bunday Puasson oqimi
bo‘ladi, ammo oddiy oqim bo‘lmaydi. Puasson taqsimlanishida ketma-ket
keluvchi ikkita talablar orasidagi vaqt intervali uzunligi - bu esponentsial
konuniyatga taqsimlangan tasodifiy kattalikdir.
Erlang oqimi. Talablar orasidagi vaqt intervallari umumiy
ko‘rinishdagi taqsimlanish funksiyasiga G () ega bo‘lishi mumkin. Agar
bu intervallar mustaqil bo‘lsa, unda talablar rekkurkent oqimni yoki
44
chegaralangan ta‘sirli oqimni tashkil etadi deyiladi. Talblar oqimi rekkurent
(Palma oqimi)
oqimi deyiladi, agarda oqim statsionar, ordinar
va talablar
orasidagi vaqt intervali ixtiyoriy taqsimlanishga ega bo‘lgan mustaqil
tasodifiy kattaliklar bo‘lgan. Demak oddiy oqim rekkurent oqimni xususiy
holi bo‘ladi. Rekkurent oqimga misol sifatida Erlang oqimini keltirish
mumkin.
Erldang oqimi deb, shunday oqimga aytiladiki ikkita ketma-ket
talablar oqimidagi vaqt inetervali orasidagi parametrlari ga teng. Bo‘lgan
yigindisi k ta mustaqil tasodifiy kattaliklardan iborat iksponnetsial
taqsimotli tasodifiy kattalikdir. k chi tartibli Erlang oqimida ketma-ket
talablar oqimi orasidagi vaqt intervalining taqsimlanish zichligi quyidagicha.
(8.7)
Agar k q 1 bo‘lsa Erlang oqimi oddiy oqimga aylanadi. Bunday
oqimlar ommoviy xizmat ko‘rsatish tizimlarida keng tarqalgan bo‘lib,
hisoblash tizimlarini analitik modellashtirishda foydalana oladi.
Do'stlaringiz bilan baham: