O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta ′ lim vazirligi

 Bolalar va o‘smirlarning oqilona ovqatlanishi 

Ma'lumki,  bolalar  va  o‘smirlar  vujudi  kattalarnikiga  farq  qilib, 

birinchidan,  ularda  ko‘pgina  tizim  va  a'zolar  rivojlanishda  bo‘ladi. 

Ikkinchidan,  ular  asab  tizimida  qo‘zg‘alish  jarayoni  tormozlanishdan 

ustun  turadi,  o‘zlari  ancha  serharakat  bo‘lishadi.  Uchinchidan, 

noqulay muhit omillari (zaharli moddalar, issiq yoki sovuq harorat, past 

---

330 

 

yoki yuqori bosim, ochlik, uyqusizlik, ruhiy hissiy qo‘zg‘alishlar va h) 

kuchli  darajada  ta'sir  qiladi.  To‘rtinchidan,  ular  shirinliklarni  juda 

xo‘sh ko‘rganidan boshqa asosiy oziq moddalarni yemaslikka harakat 

qiladi,  sanab  o‘tilgan  jarayonlarning  bola  vujudi  shakllanishiga  salbiy 

ta'sir  etishining  oldini  olishda  oqilona  ovqatlanish  qoidalariga  rioya 

qilish muhim omil hisoblanadi. Bunday ovqatlanishga bolani o‘rgatish 

va  uni  tashkil  qilish  o‘ziga  xos  qiyinchiliklarga  ega,  binobarin,  bu 

yoshdagilarning  aksariyat  qismi  ovqatlanish  va  ovqat  hazm  qilish 

fiziologiyasi va biokimyosi borasida oddiy tushunchaga ham ega emas. 

Shuningdek,  oziq  moddalarga  bo‘lgan  ehtiyoj,  ularni  qabul  qilish  va 

hazm  qilish,  ovqatdagi  asosiy  oziq  moddalarning  bir-biriga  nisbati, 

quvvat sarflash  bo‘yicha  turli yoshdagi bolalar  bir-biridan  keskin farq 

qiladi.