O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta ′ lim vazirligi

Kunlik ovqat quvvatining yosh oshib borgan sari kamaytirilishi, foiz 

hisobida 

 

Yosh (yillar)  Ovqat quvvati  Yosh (yillar) 

Ovqat quvvati 

20-30 

100 

51-60 

86 

31-40 

97 

61-70 

79 

41-50 

94 

70 dan 

yuqori 

69 

Bunday  holatlarning  oldini  olish  uchun  yosh  oshib  borgan  sari 

kundalik  iste‘mol  qilinadigan  taomlardagi  umumiy  quvvat  miqdorini 

kamaytirib  borish  tavsiya  qilinadi.  39-,  40-jadvallarda  ushbu  fikr  o‘z 

aksini  topgan.  Unda  20-30  yoshlarda  tavsiya  qilinadigan  kunlik 

taomlarning  umumiy  quvvati  100%  deb  qabul  qilingan  va  yosh  oshib 

borgan  sari  harakatning  cheklanishi,  kam  jismoniy  ish  bajarish  va 

boshqalar sababli iste‘mol qilinadigan  ovqat quvvati tegishli ravishda 

kamaytirib borishi foiz hisobida keltirilgan. 

---

370 

 

Keksalar ovqatlanishining maqsadga muvofiq bo‘lishida quyidagi 

5 tamoyilga amal qilish tavsiya etiladi: 

1)  kundalik  iste‘mol  taomlaridagi  umumiy  quvvatning  shu  vaqt 

davomida sarflanadigan quvvatga teng bo‘lishi; 

2) iste‘mol taomlarining antisklerotik xususiyatiga ega bo‘lishi; 

3)  taomlarning  xilma-xilligi  hamda  ular  tarkibidagi  zaruriy 

moddalar va birikmalarning me‘yoriy nisbatda bo‘lishi; 

4)  kunlik  ovqatlarning  tanadagi  barcha  fermentlar  tizimini 

faollashtiradigan modtsalar bilan yetarli darajada boyitilishi; 

5)  iste‘mol  taomlarining  iloji  boricha  fermentlar  ta‘sirida  oson 

parchalanadigan oziq moddalaridan iborat bo‘lishi. 

Keksalar  iste‘mol  qiladigan  kundalik  taomlar  yuqoridagi 

tamoyillarga asoslangan holda miqdor jihatidan birmuncha cheklangan 

va  ayni  paytda  tarkibiy  jihatdan  bunday  vujud  talablariga  maksimal 

darajada  javob  beradigan  bo‘lishi  kerak.  Quyidagi  jadvadda  keksalar 

kunlik  ovqatining  umumiy  quvvati  va  shu  quvvatni  berishda  ishtirok 

etadigan oziq moddalarining miqdori haqida ma‘lumot keltiramiz. 

 Keksalar iste‘molidagi ovqat tarkibidagi oqsilning 55% i hayvon 

oqsillaridan  iborat  bo‘lishi  lozim.  Shu  miqdorning  yarmini  sut 

mahsulotlaridagi (sut,  kefir,  suzma),  ikkinchi  yarmini esa  go‘sht,  baliq 

oqsillari tashkil qilgani ma‘qul. Ular iste‘mol qiladigan jami yog‘ning 

to‘rtdan  bir  qismini  sariyog‘,  shunchasini  o‘simlik  yog‘i,  qolgan 

qismini esa oziq mahsulotlaridagi yog‘ tashkil qilsa maqsadga muvofiq 

bo‘ladi.  Kundalik  iste‘mol  qilinadigan  uglevodlarning  15%  i 

shakardan  (taxminan  50  g),  ko‘proq  qismi  sabzavot  va  mevalardan, 

qolgani un mahsulotlaridan iborat bo‘lishi kerak. 

42-jadval 

---

371 

 

Keksalar uchun tavsiya qilinadigan kunlik ovqatning quvvati va tarkibi