O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent moliya instituti moliya-iqtisod fakulteti

 
“O’zASBO” KD:
 

budjet tashkilotlaridagi buxgalteriya hisobining to’liq tsiklini o’z ichiga 
olgan buxgalteriya hisobi bo’yicha operatsiyalarni avtomatlashtiradi; 

“Budjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobi bo’yicha Yo’riqnoma”ning va 
budjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobi va hisoboti bo’yicha boshqa me’yoriy-
huquqiy hujjatlarning talablariga to’liq muvofiqlikni ta’minlaydi; 

Moliya vazirligining ma’lumotlar markazida budjet tashkilotlari 
ma’lumotlarining markazlashtirilgan tarzda saqlanishi va yuqori ishonchliligini 
ta’minlaydi; 

“G’aznachilik-4” Kompyuter dasturi va boshqa mavjud kompyuter 
dasturlari bilan integratsiyalashuv uchun keng imkoniyatlar beradi; 

Moliya vazirligi va moliya organlari bilan o’zaro ta’sirlashuv asosida 
budjet tashkilotlari mablag’larini jiddiy tejaydi; 

budjet tashkilotlari xodimlariga dasturdan foydalanish huquqini beradi, 
ular Moliya vazirligining Axborot-hisoblash markazidan olingan “O’zASBO” 
KDga kirish uchun loginlar va parollarga muvofiq Moliya vazirligining dasturiy 
maydonchasidan (http://www.mdm.uz) foydalanishlari mumkin.
Budjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobi o’ziga xos xususiyatlarga ega 
bo’lib, ular budjet qonunchiligi, Budjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobi bo’yicha 
yo’riqnoma, shuningdek, budjet tashkilotlaridagi buxgalteriya hisobi va hisoboti 
bo’yicha boshqa me’yoriy hujjatlar, ularning tarmoq spetsifikasi bilan belgilanadi. 
Bu xususiyatlarga quyidagilar kiradi:
 

budjet tasnifi moddalari kesimida buxgalteriya hisobini tashkil qilish; 

xarajatlar smetasining ijro etilishini nazorat qilish; 

budjetlarni ijro etishning g’aznachilik tizimiga o’tish; 

---

62

hisobda kassa xarajatlari va haqiqiy xarajatlarni ajratish; 

budjet sohasi (sog’liqni saqlash, ta’lim, ilm-fan va h.k.) muassasalarida 
hisobning tarmoq xususiyatlarini inobatga olish. 
“O’zASBO” KDni joriy etish bo’yicha ishlar natijasida quyidagi 
maqsadlarga erishiladi: 
 

barcha budjet tashkilotlari uchun yagona “O’zASBO” KD versiyasi 
yaratilgan va qo’llaniladi, bu unga o’zgarishlarni markazlashtirilgan tarzda kiritish, 
shuningdek ma’lumotlarni ishonchli saqlash va rezervlashni ta’minlaydi; 

barcha mintaqalarda joylashgan budjet tashkilotlarining buxgalteriya 
hisobi va hisoboti bo’yicha ma’lumotlar bazasi tuzilmasi yaratiladi; 

buxgalteriya hisobi va hisobotining yagona metodologiya bo’yicha 
yuritilishini ta’minlaydigan markazlashtirilgan ma’lumotlar bazasi yaratiladi; 

tarixiy xronologiyani kuzatib borish, hisob davrlari, shu jumladan budjet 
tashkilotlarining avvalgi yillardagi faoliyati davrlari bo’yicha hisob yuritish imkoni 
beriladi; 

tegishli me’yoriy-huquqiy hujjatlarda nazarda tutilgan analitik va sintetik 
hisob yuritish bo’yicha registrlarni (vedomostlar, Bosh kitob va h.k.), turli joriy va 
davriy hisobotlarni (1-, 2-son shakllar, balans va unga ilovalar va h.k.) yuritish va 
ularni qog’ozga tushirish imkonini beradi. 
“O’zASBO” KD quyidagi komponentlar (hisob ob’ektlari) bo’yicha 
buxgalteriya hisobini yuritish imkonini beradi:
 

tovar-moddiy zaxiralar; 

debitorlar va kreditorlar bilan hisob-kitoblar; 

asosiy vositalar (nomoliyaviy aktivlar) va nomoddiy aktivlar; 

pul mablag’lari, kassa xarajatlari va haqiqiy xarajatlar; 

moliyaviy natijalarni hisobga olish bo’yicha schyotlar, hisobotni 
shakllantirish va tuzish; 

xodimlar va stipendiatlar bilan hisob-kitoblar; 

“G’aznachilik-4” kompyuter dasturi bilan o’zaro ta’sirlashuv. 

---

63
Dastur umumiy markazlashtirilgan serverga, ma’lumotlarni saqlash va 
ishlash bo’yicha yagona tizimga ega bo’lgan yagona integratsiyalangan apparat - 
dasturiy kompleksdir.
 
Foydalanuvchilar dasturdan foydalanish uchun WEB-texnologiyalarni 
qo’llagan 
holda 
Moliya 
vazirligining 
dasturiy 
maydoniga 
kiradilar 
(http://www.mdm.uz).
 
“O’zASBO” KD tarkibiy tuzilmasi funktsionallikni boshqaruv darajalari 
bo’yicha taqsimlashni, boshqa turdosh axborot tizimlari bilan informatsion o’zaro 
ta’sirlashuvni o’z ichiga oladi.
 
“O’zASBO” KD amaliy dasturiy ta’minotning boshqa tizimlar bilan o’zaro 
axborot ta’sirlashuvi “G’aznachilik” KD, shuningdek dasturiy komplekslar 
o’rtasidagi himoyalangan aloqa kanallari orqali moliyaviy axborotning yagona 
ma’lumotlar bazasi bilan axborot ta’sirlashuvidan iborat, “O’zASBO” KD bilan 
axborot ta’sirlashuvi jarayonida quyidagi ma’lumotlar bilan almashinuv amalga 
oshadi: