O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus t a’ L i m V a z I r L i g I

O`stirish texnologiyasi. 
Takroriy ekin sifatida ekilgan makkajo`xorining 
texnologiyasi birinchi ekin (kuzgi bug’doy, arpa, ertagi kartoshka, karam va 
hokazo) hosilini yig’ishtirish va daladagi somonni o`z vaqtida tashib olishdan 
boShlanadi. Bu ishlar juda qisqa vaqt – 1–2 kunda amalga oshirilishi kerak. 
shundan so`ng, o`qariqlar olinib, ekin maydoni bostirib sug’oriladi. Bunda 
dalalarning hammasi bir tekis (gektariga 1000-1200 m
3
suv sarflanadi) suv 
ichiShiga e`tibor berish kerak. 
O`g’itlash. 
Makkajo`xorini takroriy ekin sifatida ekish oldidan sug’oriladigan 
erlarning har gektariga 10-15 tonna chirigan go`ng, 2-3 ts superfosfat solish lozim. 
Bu ish asosan go`ng sochgich va o`g’itlagich mashinalar yordamida amlga 
oshiriladi. 
Erni ishlash. 
Sug’orilgandan keyin er ob-tobiga keliShi bilanoq ishlanadi. 
O`zbekiston sharoitida tuproqlar yozda dalaga suv qo`yilgandan keyin o`zining 
mexanik tarkibi, organik moddalar miqdori va boshqa sabablarga ko`ra, 3-4 yoki 
7-8 kunda haydash uchun etiladi. Shu tufayli sug’orilgandan keyin tuproq 
etiliShini har kuni kuzatib boriSh lozim. Erning ob-tobiga kelganligi quydagicha 
aniqlanadi: dalaning bir necha eridan namuna olinib tuproq kaftda siqib ko`riladi. 
Agar u mushtlashib qolmasa, etilgan hisoblanadi. Etilgan er haydalganda tuproq 
yaxShi uqalanadi, palaxsa ko`chmaydi, yirik kesaklar hosil bo`lmaydi. So`ng dala 
27-30 sm chuqurlikda ag’darib haydaladi va bir yo`la boronalanadi. 
Urug’ni ekishga tayyorlash. E
kiladigan urug’ qiyg’os unib chiqadigan 
maysasi yaxShi o`sadigan bo`liShi kerak. Bunga erishish uchun esa kalibrovka 
qilingan (saralangan) urug’lardan foydalanish, ekish oldidan dorilanishi lozim. 
Ekish usullari. 
Makkajo`xorini takroriy ekin sifatida ekilganda mo`l hosil 
etiShtiriSh ekiSh usuliga ko`p jihatdan bog’liq. Bu makkajo`xori bahordagi singari 
kuchli o`sib, ko`p miqdorda vegetativ massa hosil qilmaydi. Shuning uchun ham 
takroriy ekin sifatida ekilganda bahorda ekish uchun belgilangan me`yorga 
nisbatan biroz ko`proq urug’ sarflanadi. Ana shunda har gektarda o`simlik soni 
ko`proq bo`liShiga eriShiladi.

---

18 
Makkajo`xorini takroriy ekin sifatida qatorlab ekish yaxshi natija beradi. Faqat 
o`t bosadigan erlarda kvadrat uyalab ekish lozim. Har gektardan 60-70 ming, hatto 
80 ming tup o`simlik qoldirish mumkin. O`simlik soni bundan oshib ketsa, don 
hosili kamayib ketadi.