O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus, kasb-hunar ta`limi markazi, buxoro viloyat o`rta maxsus ta`lim boshqarmasi buxoro davlat universiteti qoshidagi 4-son akademik litsey

43.Odamda terisining rangi ikki xil gen bilan ifodalanadi. Agar genotipda 4 ta dominant gen 
bo`lsa teri qora, 1ta retsessiv bo`lsa qoramtir, 2ta retsessiv bo`lsa oraliq, 1 ta dominant bo`lsa 
oqish, umuman dominant bo`lmasa oq rangda bo`ladi.H,h genlar ranglarga ta`sir ko`rsatip 
genotipni ham o`zgartirish xususiyatiga ega HH gen A-B- formalarni qora genotipli qiladi, 
qolganlarini birinchi geni bo`yicha dominant, ikkinchi geni bo`yicha retsessiv oraliq genotipli
qiladi. Hh gen ranglarga va genotipga to`sqinlik qilmaydi, hh gen faqat bir geni bo`yicha 
dominant formalarni oq genotipli qiladi, qolganlariga ta`sir ko`rsatmaydi. Trigeterozigota oraliq 
terili ayol, digomozigota oraliq terili erkakka turmushga chiqdi. Avlodda: 
a-A genga ega oqish farzandlarning tug`ilish ehtimolini aniqlnang? 
b-fenotipik ajralish nisbatini toping 
c-trigomozigotalar necha foizni tashkil etadi? 
44.Tovuqlarda patning bo`lishi C genga bog`liq. Bu genlarning retsessivi esa rang hosil qilmaydi. 
Boshqa xromosomada joylashgan I gen C gen ustidan dominanatlik qilganligi sababli, pat oq rangli 
bo`ladi. I geni esa C genga ta`sir ko`rsatmaydi. Qaysi chatishtirilsa, faqat rangsiz tovuqlar olinadi? 
45.Tovuq patining rangi ikki juft allel bo'lmagan va birikmagan genlar bilan ifodalaniladi. Birinchi juft 
allelnii dominant geni patni rangli b o 'l i s h i n i . u n i n g ressesiv a l l el i esa oq bo'lishini bclgilaydi. 
Ikkinchi juft dominant gen panting rangli bo'lishiga to'sqinlik qiladi, uning retsessivi esa rangli bo'lishiga 
to'sqinlik qilmaydi. Oq patli tovuq
va xo'roz chatishtirilganda 1680 ta jo'ja olingan. Ulardan 315 tasi 
rangli, qolganlari oq., Xo'roz va jo'jalarning genotipini aniqlang? =Ccli x Ccli, CCii; Ccii 
46.Tovuq patining rangi ikki juft allel bo'lmagan va birikmagan genlar bilan ifodalaniladi. Birinchi juft 
allelning dominant geni patni rangli bo'iishini , uning ressesiv alleli esa oq bo'iishini belgilaydi. 
Ikkinchi juft dominant gen panting rangli bo'lishiga to'sqinlik qiladi, uning retsessivi esa rangli 

---

95 
bo'lishiga to'sqinlik qilmaydi. Tovuq fermasida oq tovuq rangli xo'rozb-n chatishtirilganda 716 oq va 
715 rangli jo'jalar olindi. Tovuq, xo'roz va jo'jalarning genotipini aniqlang? CCIi x CCii. CCli; CCii 
47.Sichqonlarning rangi ikki juft allel bo'lmagan va birikmagan genlar b-n ifodalanadi. Birinchi 
juft.ining dominant geni kulrangni, uning retsessiv alleli esa qora rangli bo'iishini belgilaydi. Ikkinchi 
juftining dominant geni rangning hosil bo'lishiga yordam qiladi, uning retsessivi esa rang hosil 
bo'lishiga to'sqinlik qiladi. Kulrang sichqonlar o'zaro chaiishtirilganda 40 ta kulrang va 13 ta qora 
rangli sichqonlar paydo bo'lgan. Ota-ona sichqonla: genotipini aniqlang? AaBB x AaBB 
48.Seleksiyada kuzatilishicha makkajo`xori so`tasining uzunligi bir juft polimer genlar bilan 
belgilanadi. Dominant gomozigotali formalar s`otasi 24 sm, retsessivlari esa 16 sm bo`lsa, F
2 
da 22 smli 
so`taga ega bo`lgan formalar naslning necha foizini tashkil etadi? J:25 
49
.
Otlar junining rangini ikkita allel bo`lmagan genlar nazorat qiladi. Genotipdagi dominant B geni qora 
rangli, b geni esa malla rangli jun hosil bo`lishiga sabab bo`ladi. I geni esa B va b geblar funksiyasini 
pasaytirib, rangning kulrang tusda bo`lishiga olib keladi. Fermer xo`jaligida bir necha yil davomida 
digeterozigotali otalrni chatishtirish natijasida olingan nasllar orasida necha foiz organizm kulrang tusda 
bo`lishi ehtimolini toping. J:75 
50.Otlar junining rangini ikkita allel bo`lmagan genlar nazorat qiladi. Genotipdagi dominant B geni qora 
rangli, b geni esa malla rangli jun hosil bo`lishiga sabab bo`ladi. I geni esa B va b geblar funksiyasini 
pasaytirib, rangning kulrang tusda bo`lishiga olib keladi. Fermer xo`jaligida bir necha yil davomida 
digeterozigotali otalrni chatishtirish natijasida olingan nasllar orasida fenotip bo`yicha nisbat qanday 
bo`lishini aniqlang. J:12:3:1 
51.Otlar junining rangini ikkita allel bo`lmagan genlar nazorat qiladi. Genotipdagi dominant B geni qora 
rangli, b geni esa malla rangli jun hosil bo`lishiga sabab bo`ladi. I geni esa B va b geblar funksiyasini 
pasaytirib, rangning kulrang tusda bo`lishiga olib keladi. Fermer xo`jaligida bir necha yil davomida 
digeterozigotali otalrni chatishtirish natijasida olingan nasllar orasida fenotip bo`yicha ota-onaga 
o`xshamagan organizmlar necha foizni tashkil etadi?J:25 
52.Genlarning epistaz ta`siri natijasida olingan oq patli tovuqlar (1) va qora patli tovuqlar(2) ning genotipini 
aniqlang? Patlarning qora va oq rangda bo`lishi C va c genlar bilan ifodalanadi, I ingibitor hisoblanadi? 
a)IICC b)IiCc c)iiCC d)Iicc e)iiCc f)iicc 
53.Ikki oq rangdagi tovuq va xo`roz CCHH va cchh chatishtirilsa F
1 
da oq rangdagi tovuqlar, F
2 
da esa 650 ta 
oq va 150 ta qora rangli tovuqlar olingan. F
1 
duragay necha xil gameta hosil qiladi? F
2 
dagi rangli 
tovuqlardan nechtasi gomozigotali? 
54.CCII x ccii genotipli ikki oq tovuq chatishtirilganda F1
da oq patli tovuqlar, F
2 
da 650 ta oq va 150 ta 
qora patli jo`jalar olingan. Oq jo`jalarning nechtasi to`liq gomozigotali? 
55. CCII x ccii genotipli ikki oq tovuq chatishtirilganda F1
da oq patli tovuqlar, F
2 
da 650 ta oq va 150 ta 
bo`yalgan qora patli jo`jalar olingan. Bo`yalgan qora patli jo`jalarning nechtasi to`liq gomozigotali? 
56. CCII x ccii genotipli ikki oq tovuq chatishtirilganda F1
da oq patli tovuqlar, F
2 
da 650 ta oq va 150 ta 
qora patli jo`jalar olingan. F
2 
da oq va qora rangdagi jo`jalar olingan. F
2 
da oq va qora rangdagi jo`jalar 
orasida necha xil genotip bor? 
57.Genlarning komplementar (1) epistaz (2) va polimeriya (3) tasirida fenotip bo'yicha qanday 
ajralishlar olinadi? (1)9:3:3:1. 9:7: (2) 13:3: (3) 1:4:6:4:1