O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus, kasb-hunar ta`limi markazi, buxoro viloyat o`rta maxsus ta`lim boshqarmasi buxoro davlat universiteti qoshidagi 4-son akademik litsey



Download 1,06 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/78
Sana19.05.2023
Hajmi1,06 Mb.
#940695
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   78
Bog'liq
Test

Genetikadan oson masalalar 
Monoduragay chatishtirish 
Faqat bir juft alternativ belgisi bo`yicha farq qiluvchi organizmlarni chatishtirishga monoduragay 
chatishtirish deyiladi. Monoduragay chatishtirishda kuzatiladigan qonuniyatlarni birinchi bo`lib chex 
olimi G.Mendel aniqlagan.
Masala. 
Qoramolning qora junli erkagi bilan qizil junli urg`ochisi 
chatishtirilgan edi, qora rangli buzoq olindi. Buqa, sigir, va buzoqning genotipini aniqlang 
Berilgan:
P qizil qora 
? ? 
F

qora 
Yechish
P qizil qora 
aa x AA 
a A 
F
1
Aa qora
1.aaBbCcDDff genotipli organizm nechta va qanday gameta hosil qiladi? 


37 
2.HpJjXXUuTTee genotipli organizm nechta va qanday gameta hosil qiladi? 
3.Diduragay chatishtirishda F

da ajralish nisbati qanday bo`ladi? 
4.Pentaduragay chatishtirishda F
B
da gametalar nisbati qanday? 
5.Genotipi AABbCCDd x aaBBccDD bo`lgan organizmlar chatishtirilganda gametalar nisbati qanday 
bo`ladi? 
6.Alternativ belgilarning soni noma`lum bo`lgan(hamma belgilari bir-biridan keskin farq qilgan) ikki 
organizm chatishtirilganda F
2
da gametalar nisbatda 32:32 ni tashkil etsa, nechta belgi bo`yicha chatishtirish 
olib borilganini aniqlang? 
7. Alternativ belgilarning soni noma`lum bo`lgan(hamma belgilari bir-biridan keskin farq qilgan) ikki 
organizm chatishtirilganda F
2
da gametalar nisbatda 63:64 ni tashkil etsa, nechta belgi bo`yicha chatishtirish 
olib borilganini aniqlang? 
8.AaBbCCddFfGg genotipli organizmda abCdFg gametalarning uchrash ehtimoli mumkin bo`lgan foizni 
toping? 
9.AabbI
B
I
B

H
D
Y genotipli organizm qancha va qanday tipdagi gametalar hosil qiladi? 
10.X
A
X
a
BbDd genotipli organism necha xil gameta beradi 8 
11.X
A
X
a
BBdd genotipli organism necha xil gameta beradi? 2 
12.X
A
X
a
BbDd genotipli organism qanday gametalarni hosil qilmaydi (1) va hosil qiladi (2) ? (1) X
A
Bb. 
X
a
Dd, X
A
X
a
d; (2) X
A
BD. X
A
Bd, X
a
BD, X
a
Bd. X
A
bD, X
A
bd 
13.Qaysi chatishtirishlarda fenotip va genotip bo'yicha 1 :1 :1 :1 nisbatda ajralish olish mumkin? AaBb x 
aabb, Aabb x aaBb, AABbCc x aabbcc 
14.4ta belgisi bo'yicha geterozigotali pomidor o'simligi necha xil gameta hosil qiladi? 16 
15.Odamlarda kichik jag` tishlarining bo`lmasligi dominant belgi sifatida nasldan-naslga o`tadi. Ona shu 
belgi bo`yicha sog`lom, ota esa geterozigotali bo`lgan oilada farzandlarning necha foizi genotip jihatdan 
ona organizmiga o`xshamaydi?J:0 
16.Pomidor mevasining shakli yumaloq va noksimon bo`ladi. Yumaloq shakl dominantlik qiladi. Yumaloq 
shaklli gomozigota pomidorlar noksimon shaklli pomidorlar bilan chatishtirilganda avlodda ajralish 
kuzatilmaydi, faqat 1200 ta noksimon shaklli pomidrorlar olindi. Ota-ona organizmning genotipini aniqlang? 
17. Pomidor mevasining shakli yumaloq va noksimon bo`ladi. Yumaloq shakl dominantlik qiladi. Yumaloq 
shaklli gomozigota pomidorlar noksimon shaklli pomidorlar bilan chatishtirilganda avlodda ajralish 
kuzatilmaydi, 1200 ta yumaloq, 1205 ta noksimon shaklli pomidrorlar olindi. Ota-ona organizmning 
genotipini aniqlang? 
18.Pomidor mevasining shakli yumaloq va noksimon bo`ladi. . Yumaloq shakl dominantlik qiladi. Yumaloq 
shaklli gomozigota pomidorlar noksimon shaklli pomidorlar bilan chatishtirilganda 4500 ta o`simlik olindi. 
Shundan 1125 ta noksimon shaklli edi. Ota-ona organizmning genotipini va olingan avloddan nechtasi 
gomozigatali ekanligini toping? 
19.Sariq va yashil rangli gomozigota bo`lgan no`xatlarni chatishtirilganda F

da fenotip jihatdan qanday 
nisbatda ajralish olish mumkin? 


38 
20.Sariq junli erkak va urg`ochi quyonlar chatishtirildi. Ulardan 50 tasi sariq, 16 ta oq quyonlar olindi. 
Urg`ochi va erkak quyonlarning genotipini va hosil qilgan avlodlar nisbatini aniqlang? 
21.Dengiz cho`chqalarining silliq junli bo`lishi retsessiv genga bog`liq. Hurpaygan bo`lishi esa dominant 
gen bilan aniqlanadi. Hurpaygan junli ikkita dengiz cho`chqalari chatishtirilganda , ulardan 36 tasi 
hurpaygan va 12 tasi silliq junli bo`ldi. Ularning ichida nechtasi dominant gomozigotali? 
22.Jigarrang va havorang- kulrang qorako`zanlar chatishtirilganda F
1
avlodlar jigarrang bo`ldi. F

37 ta 
jigarrang va 15 ta havorang-kulrang qorako`zanlar olindi. A)Qaysi belgi dominantlik qilgan? B)Olingan F
2
avlodda nechta gomozigotali forma mavjud? 
23.Otlarda hiqildoq irsiy kasali mavjud. Kasal otlar yugurganda xarakterli xirillaydi. Kasal ota-onalardan 
tug`iladigan toylar ko`pincha sog`lom bo`ladi. Shu kasallik dominantmi yoki retsessiv? 
24.Belgiya Godvan ot zotining ayg`iri anaridiya (ko`z rangdor pardasining bo`lmasligi) kasali bilan og`rigan 
edi. Undan 143 ta toy olindi, shundan 65 tasi anaridiya kasalligi bilan kasallangan edi. Toylarning onasi 
sog`lom edi. Godvanning ota-onasi ham sog`lom edi. Bu kasallik qanday irsiylanadi? Olingan sog`lom 
avlodlar orasida gomozigotali formalar nechta? 
25. Sabzavotlar yetishtiradigan xo`jalik issiqxonasida duragay urug`lar ekildi. Olingan hosilning 40250 tasi 
noksimon, 120750 tasi yumaloq shaklli mevalar berdi. Olingan mevalar ichida nechtasi shu belgi bo`yicha 
toza liniyali emas? 
26.Ota-onasining ko`zining rangi jigarrang bo`lgan oilada tug`ilgan ko`k ko`zli erkak, otasining ko`zining 
rangi jigarrang, onasining ko`zining rangi ko`k, o`zining ko`zi esa jigarrang bo`lgan ayolga uylandi. Ushbu 
nikohdan tug`ilishi ehtimoli bo`lgan farzandlarning fenotipi va genotipini aniqlang? 
27.O`naqaylik belgisi chapaqaylik belgisiga nisbatan dominantlik qiladi. Onasi chapaqay, otasi o`naqay 
bo`lgan o`naqay erkak erkak, 4 ta aka-ukasi va opa-singillaridan, bitta akasi va bitta singlisi chapaqay bo`lib, 
o`zi esa o`naqay bo`lgan ayolga(ayolning onasi chapaqay bo`lgan) uylangan, ushbu nikohdan chapaqay 
farzandlarning tug`ilish ehtimolini toping? 
28.Ota-onasi malla sochli bo`lmagan, lekin akasi malla sochli bo`lgan ayol, onasi malla sochli, otasi esa 
malla sochli bo`lmagan, malla sochli erkakka turmushga chiqdi. Ushbu nikohdan malla sochli bo`lmagan 
o`g`il va malla sochli qiz tug`ildi. Ota-ona genotipini aniqlang? 
29.Ota-onasi qo`ng`ir bo`lgan qo`ng`ir urg`ochi quyonni, ota-onasi qo`ng`ir bo`lgan qo`ng`ir rangdagi erkak 
quyon bilan chatishtirilganda naslda 26 ta qora va ma`lum bir miqdordagi qo`ng`ir quyonchalar tug`ildi. 
Olingan quyonchalar ichida toza genli qo`ng`ir quyonchalar nechta ekanligini aniqlang?
30.Dengiz cho`chalarida junining oq rabgda bo`lishi birinchi duragay avlodlarda namoyon bo`lmaydi, 
shuning uchun bu belgi- … deyiladi 
31.Paxmoq junli va silliq junli ikkita dengiz cho`chqasi o`zaro chatishtirilganda 7 ta silliq junli va 6 ta 
paxmoq junli avlod olingan. Ma`lumki, paxmoq junlilik dominant hisoblanadi. Ota-onaning genotipini 
toping. 
32.Ikkita qora rangdagi (A) dengiz cho`chqasi o`zaro chatishtirilganda, quyidagi nasl olingan: 6 ta qora va 
2ta oq dengiz tug`ilgan. Ota-onaning genotipini aniqlang? 
33.Lablari ingichka bo`lgan ayol(bu gen retsessiv va jinsga bog`liq bo`lmagan holda irsiylanadi) otasining 
lablari ingichka bo`lgan, lekin o`zi qalin labli erkakka turmushga chiqdi. Bu oilada ingichka labli 
farzandlarning tug`ilish ehtimoli necha foiz? Farzandlar orasida necha xil genotip bo`lishi mumkin? 
34.Ota-onasi qo`ng`ir ko`zli bo`lgan, ko`k ko`zli yigit, otasi qo`ng`ir ko`zli, onasi ko`k ko`zli ayolga uylandi. 
Ushbu nikohdan ko`k ko`zli o`g`il farzand tug`ildi. Ota-ona va farzandlarning genotiplarini aniqlang? 


39 
35.Eron mushuklarida uzun junlilik kalta junlilikka qaraganda ustunlik qiladi. Kalta junli erkak mushuk uzun 
junli urg`ochi mushuk bilan chatishtirilganda 3 ta uzun junli va 3 ta kalta junli mushukchalar tug`ildi. Kalta 
junli erkak mushukning genotipini aniqlang? 
36.Drozifila pashshasi qanotinng uzun bo`lishligini dominant A geni va kalta bo`lishini retsessiv a geni 
ta`minlaydi. Gomozigotali uzun qanotli pashshalar kalta qanotli pashshalar bilan chatishtirilganda F
1
pashshalarning qanotlari qanday bo`ladi? F

da olingan urg`ochi va erkak pashshalar o`zaro chatishtirilsa, F
2
da olingan pashshalarning genotipi va fenotipichi? 
37.Tovuqlarda gulsimon toj dominant A, oddiy toj retsessiv a tajribada gulsimon tojli tovuqlar oddiy tojli 
xo`rozlar bilan chatishtirildi. F
1
duragaylarning fenotipi va genotipi qanday bo`ladi? Agar F
1
oddiy xo`rozlar 
bilan qayta chatishtirilsa-chi? 
38.Tahliliy chatishtirish natijasida birinchi bo`g`inda genotip va fenotip bo`yicha 1:1 nisbatda ajralish 
yuzaga kelsa, bu holda genotipi noaniq bo`lgan organizmning genotipi qanday bo`ladi? 
39.Tahliliy chatishtirishda birinchi bo`g`inda bir xillilik kuzatilsa, bu holda genotipi noaniq bo`lgan 
organizmning genotipi qanday bo`ladi? 
40.Odamda polidaktiliya dominant holda nasldan naslga o`tadi. Geterezigotali 6 barmoqli erkak barmoqlari 
normal bo`lgan ayolga uylangan, ulardan ikkita farzand tug`ilgan, bittasining barmoqlari 6 ta, ikkinchisiniki 
5 ta. Bu bolalar genotipini toping? 
41.Vilson kasalligida mis elementining almashinishi buziladi. Bu belgi retsessiv bo`lib, autosoma 
xromosomasiga bog`liq. Ota-onalarning bittasi shu belgiga nisbatan kasal, ikkinchisi esa sog`lom(uning ota-
onasi ham sog`lom) bo`lsa, oilada kasal bolalar tug`ilishi mumkinmi? 
42.Kanareykalarda patning yashilligi dominanat qon`g`irligi retsessiv belgi hisoblanadi. Yahil rangli 
erkak kanareyka bilan qo`ng`ir rangli urg`ochi kanareykalar chatishtirilib, F
1
da yashil va qo`n`g`ir 
rangli kanareykalar olindi. Yashil kanareykalarning yarmisi erkak va yarmisi urg`ochi. Ota-ona 
kanareykalarning va F
1
duragaylarning genotipini aniqlang. 
43.Qizil gulli gommozigotali no`xat o`simligini oq no`xatga,qizil gulli nomozshomgul o`simligini oq gulli 
o`simliklikka chatirishib F2 da 1200 ta o`simlik olinib ularni teng yarimini no`xat o`simligi tashkil qilsa u holda F2 
da hosil bo`lgan qizil gulli o`simliklar sonini aniqlang. 
A.600 B.900 C.450 D.900

Download 1,06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   78




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish