O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsu ta’lim vazirligi Samarqand Davlat Universiteti Raqamli texnalogiyalar fakulteti

SELECT Код, Familiyasi, Ism, Tugilgan_yili, DatePart("m",Tugilgan_yili) AS день

FROM Talabalar

DatePart() funksiyasi qo‘shimcha parametrga ega, bu sananing kerakli qisimini aks ettirishga imkon beradi. Misolda biz oy raqamini ko‘rsatadegan “m” parametridan foydalanamiz (xuddi shunday tarzda yilni “yyy”, chorak- “q”, kun- “d”, hafta- “w”, soat-“h”, daqiqa- “n”, soniya – “s” va boshqalar).

SELECT Код, Familiyasi, Ism, Tugilgan_yili, DatePart("w",Tugilgan_yili) AS Hafta

FROM Talabalar


Hisoblanadigan maydonlar.

1. 
   Matematik amllarni bajarish.
   

Hisoblanadigan maydonlardan foydalanish usullaridan biri tanlangan ma’lumotlarga matematik amallarni bajarishdir. Talabalar jadvalidan yana foydalanib, bu qanday amalga oshirilishini qaraymiz.

Har bir talabaning yoshi nechida ekanligini hisoblaymiz. Buning uchun Tugulgan_yil maydonidan talabalarning tug‘ilgan yilini ajratib olamiz va joriy yilni aniqlash funksiyasi (Year(Date())) dan ayiramiz.

Nechta Samarqandlik talabalar borligini aniqlaymiz buning uchun COUT() funksiyalaridan foydalanamiz:

SELECT COUNT(*) FROM Talabalar WHERE Barchafanlardanortachaball =4

2. Psevdonimlardan foydalanish

Oldingi misloda biz Aholisi 3398764 bo‘lgan davlatlar nechta ekanligini hisobladik va hisoblangan qiymat Expr1000 maydonida aks etdi. Biroq, kelajakda ushbu maydonga murojat qilish biz uchun noqulay, chunki uning nomi ma‘moga ega emas (MBBT maydonga bergan nom – Expr1000). So‘rovda oldindan ko‘rsatgan holda maydonni nomlash, ya’ni psevdonim berish mumkin. Avvalgi misolni qayta yozib va hisoblanadigan maydon uchun psevdonim beramiz.

SELECT COUNT(*) AS Barcha_fanlar_buyicha_ortacha_balli_4lari

FROM Talabalar

WHERE Barchafanlardanortachaball =4

Hisoblanadigan maydon Ahoilsi_33987640000_bulgan_davlatlar_soni nomini oldi. Buning uchun AS operatoridan foydalanildi, operatordan so‘ng kerakli nomni ko’rsatiladi. Shuni takidlash kerakki. SQL-da faqat asosiy matematik operatsiyalar qo’llab-quvvatlanadi: qo’shish (+), ko’paytirish(*), bo’lish(/). Amallar bajarilishi tartibini o’zgartirish uchun qavslardan ham foydalanish mumkin.

Psevdonimlar ko‘pincha nafaqat hisoblangan maydonlarni nomlash uchun, balki mavjud maydonlarni qayta nomlash uchun ham ishlatiladi.

3. Maydonlarni birlashtirish (ulash)

Matematik amallardan tashqari, matnlarni birlashtiramiz va uni alohida maydonga aks ettirish mumkin. Matinlarni ulash (birlashtirish):

SELECT Ism+''+Familiyasi AS Ism_fam

FROM Talabalar



Ushbu misolda ikkita ustundagi qiymatlar birlashtirildi va natijani yangi Mintaqasi_nomi maydoniga chiqarildi