O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus

EFK ni ammiak bilan neytrallash issiqlik balansi


EFK ning tarkibi:
P₂O₅ – 18%, CaO – 0.34%, MgO – 0.81%, Al₂O₃ – 0.6%, Fe₂O₃ – 0.47%, F=1.8%
SO₃ – 1.83%
Unumdorlik 135000 t/yiliga P2O5
Kirim:
Unumdorlik kg/soat P₂O₅
18% EFK ning sarflanishi
kg/s
EFK ning tarkibidagi suvning miqdori
90577 – 16304 = 74273
NH₃ sarflanishi P₂O₅ – miqdoriga nisbatan 27%, bunda, 16304٠0.27 = 4402.08 kg/soat
Ammiak bilan suvning berilishi
kg N₂O


CHiqim:
Mg + H₃PO₄ + 2 N₂O = MgHPO₄ ٠3N₂O
reaksiya bo‘yicha hosil bo‘lgan dimagniyfosfatning miqdori:
kg/soat
40.174 – MgO va MgHPO₄ ning mlekulyar og‘irligi

MgHPO₄٠3N₂O ning tarkibidagi suvning miqdori:

kg/soat
MgHPO₄٠3H₂O ning tarkibidagi P2O5 ning miqdori:
kg/soat

CaO + H₃PO₄ + 2 N₂O = CaHPO₄٠2H₂O

reaksiya bo‘yicha hosil bo‘lgan SaHPO₄٠2H₂O ning miqdori
kg/soat
bu erda: 172 – CaHPO₄٠2H₂O ning molekulyar og‘irligi;
56 – CaO ning molekulyar og‘iriligi.
CaHPO₄٠2H₂O tarkibidagi suvning miqdori :
kg/soat
CaHPO₄٠2H₂O ning tarkibidagi P2O5 ning miqdori:
kg/soat

Al₂O₃ + 2H₃PO₄ = 2AlPO₄ + 3N₂O

Alyuminiy fosfatning hosil bo‘lishi
kg/soat
bu erda: 102 – Al₂O₃ ning molekulyar og‘irligi;
122 – AlPO₄ ning molekulyar og‘irligi.
P2O5 ning miqdori:
kg/soat

Fe₂O₃ + 2H₃PO₄ = 2 FePO₄ + 3H₂O reaksiya bo‘yicha hosil bo‘layotgan FePO₄ ning miqdori:

kg/soat
bu erda: 207 – FePO₄ ning molekulyar og‘irligi;
160 – Fe₂O₃ ning molekulyar og‘irligi.

FePO₄ ning tarkibidagi P₂O₅ ning miqdori:

kg/soat
P2O5 ning umumiy sarflanishi:
1302.27 + 546.63 + 756.58 + 377.81 = 2983.29 kg/soat
16304 – 2983.29 = 13320.57 kg P₂O₅ ammiak bilan reaksiyaga kirishadi:
2NH₃ + H₂SiF₆ = (NH₄)₂SiF₆
(NH₄)₂SiF₆ ning hosil bo‘lgan miqdori:
kg/soat
(NH₄)₂SiF₆ tarkibidagi NH₃ ning bo‘lgan miqdori:
kg/soat
bu erda: 178 – (NH₄)₂SiF₆ ning molekulyar og‘irligi;
19 – F ning molekulyar og‘irligi;
17 – NH₃ ning molekulyar og‘irligi.

2NH₃ + H₂SO₄ = (NH₄)₂SO₄ reaksiyasi bo‘yicha (NH₄)₂SO₄ ning hosil bo‘lgan miqdori:

kg/soat
NH₃ ning miqdori:
kg/soat
bu erda: 17 – NH₃ ning molekulyar og‘irligi;
132 – (NH₄)₂SO₄ ning molekulyar og‘irligi;
80 – SO₃ ning molekulyar og‘irligi.

(NH₄)₂SiF₆ va (NH₄)₂SO₄ tarkibidagi ammiakning miqdori

486.25 + 704.46 = 1190,71 kg/soat NH₃
Ammoniy fosfat hosil qilish uchun ammiakning sarflanishi:
4402.08 – 1190.71 = 3211,37 kg/soat NH₃
NH₃ + H₃PO₄ = NH₄H₂PO₄
2NH₃ + H₃PO₄ = (NH₄)₂HPO₄
Monoammoniyfosfat hosil qilish uchun ammiakning sarflanishi
kg/soat
Ammiakning ortiqcha miqdori:
3211.37 – 3189.43 =2194 kg/soat
Diamoniyfosfatning miqdori:
kg/soat
Monoammoniyfosfatning hosil bo‘lishi:
kg/soat
kg/soat
21575.55 – 74.21 = 21501.345 kg/soat monoammoniyfosfat
Tuzlarning umumiy miqdori:
3191.48 + 945.88 + 1320 + 1101.53 + 2545.69 + 2734.97 + 85.18 + 21501.345 = =33405.075 kg/soat
Sistemaga berilayotgan xom-ashyoning miqdori (EFK, NH₃, suv):
90577 + 4402.88 + 44.46 = 95024.34 kg/soat
Saturatsiya jarayonida 1000 kg kislotadan 78 kg suv bug‘ holatda yo‘qoladi (7065 kg/soat).
Qolgan pulpaning miqdori:
95024.34 – 7065 = 87959.34 kg/soat
Pulpa tarkibidagi suvning miqdori:
87959.34 – 33405.075 = 54554.34 kg/soat

EFK ni ammiak bilan neytrallash jarayonining moddiy balans jadvali

Kirim	kg	%	CHiqim	kg	%
18% li EFK:			MgHPO4٠3N2O	3191.48	3.35
Monogidrat	16304	17.16	CaHPO4٠2N2O	945.88	1.005
Suv	74273	78.16	AlPO4	1300	1.36
Ammiak	4402.08	4.63	FePO4	1101.53	1.15
Suv	44.46	0.046	(NH4)2SiF6	2545.69	2.67
Jami:	95023.54	100	(NH4)2SO4	2734.97	2.88
			(NH4)2HPO4	85.18	1.69
			NH4H2PO4	21501.345	22.63
			Suv	54554.34	57.41
			Suv bug‘i	7065	7.43
			Jami:	95024.415	100

AMALIY MASHG‘ULOT №7
MAVZU: AMMOFOS ISHLAB CHIQARISH TEXNOLOGIK HISOBLARI.

Modiy balanslar xisobi.
Berilgan ma’lumotlar.
Unumdorlik-128000 t/yil. P₂O₅
EFK ning tarkibi:
P₂O₅-20%.
Mg-0,6%.
Fe₂O₃-0,51%.
CaO-0,45%.
SO₃-1,83%.
Al₂O₃-0,75%.
F-2%.
H₃PO₄ va ammiak kirish balansini xisoblaymiz.
G=120000t/355*24=15 t/s*1000 = 15000 kg/s.
H₃PO₄ kg 100---------------- 20 kg P₂O₅
X kg. H₃PO₄----------------- 15000 kg P₂O₅

X kg H₃PO₄=100*15000/20=75000 kg/s H₃PO₄

H₃PO₄=75000*0,2*2*98/142=20704 kg/s
H₂O: 75000-20704= 54296 kg/s.
75000*0,2*0,27=4050 kg/s.
ammiak bilan kiradigan suv mikdori.
4050*1/99=40,909 kg/s.
Kuiydagi reaksialar.

MgO+H₃PO₄+H₂O=MgHRO₄*3H₂O

CaO+H₃PO₄+H₂O=CaHPO₄*2H₂O
Al₂O₃+2H₃PO₄=2AlRO₄+3H₂O
Fe₂O₃+2H₃RO₄=2FeRO₄+3H₂O
2NH₃+H₂SiF₆=(NH₄)₂SiF₆
2NH₃+H₂SO₄=(NH₄)₂SO₄
NH₃+ H₃PO₄=NH₄H₂RO₄
2NH₃+ H₃PO₄=(NH₄)₂PO₄
CHikim
75000*0,006*174/40=1957,5kg
kristallizatsionnoy vodы.
75000*0,006*3*18/40=607,5kg
Bu erda(40,174,18,142-MgO.MgHPO4*3H₂O H₂O va P₂O₅ ning
molekulyar ogirligi).
Dikalsiy fosfat . 75000*0,0045*172/56=1036,6 kg
Kristallnыy vodы.75000*0,0045*2*18/56=216,9 kg
P₂O₅: 75000*0,0045*142/56*2=428 kg
(56 va 172 ya’ni CaO va CaHPO₄*2H₂O molekulyar ogirligi.)
Alyumeniy fosfati:
75000*0,0075*142/102=1345 kg
P₂O₅ :
75000*0,0075*142/102=783 kg
(102 va 122 ya’ni Al₂O₃ AlPO₄ molekulyar ogirligi).
FePO₄:
75000*0,0051*2*207/160=989 kg
P₂O₅:
75000*0,0051*142/160=339 kg
(160 va 207 ya’ni Fe₂O₃ va FePO₄ molekulyar ogirligi)
(NH₄)₂SiF₆ 75000*0,02*178/6*19=2342 kg
NH₃:
75000*0,02*2*17/6*19=447 kg
(NH₄)₂SO₄ 75000*0,0183*132/80=2264,6 kg
NH₃:
75000*0,0183*2*17/80=583 kg
P2O5 1 va 4 ga bir-biriga boglik.
799 kg+428 kg+783 kg+339 kg=2349 kg
P₂O₅ mikdor NH₃ bilan boglik.
75000*0,2-2349=12651 kg
neytrallangan pulpada NH₃ va umumiy mikdor 27% P2O5 bor
447 kg+583 kg=1030 kg
fosfat ammoniy xosil bulishida ketgan ammiak:
2349 kg+12651 kg=15000 kg.
NH₃ mikdori P2O5 va monoammoniy fosfat bilan boglik:
15000*0,27-1030=3020 kg
2*17*12651/142=3029 kg.
3029-3020=9 kg.
Diammoniyfosfatning mikdori:
9*132/2*17=34,94 kg
kuiydagi monoammoniy fosfatning mikdori:
34,94*115/132=30,44 kg
115*3029/17=20490,29 kg
kelib chikkan diammoniy fosfatdan monoammoniy fosfat koladi.
20490,29-30,44=20459,85 kg
kurik tuzning chikishi:
1957,5+1036,6+1345+989+2342+2264,6+20459,85+34,94=30429,49 kg.
kg suv:
607,5+216,9=824,4 kg
30429,49-824,4=29605,09 kg

formula	kg	%
MgHPO4*3H2O	1957,5	6,4
CaHPO4*2H2O	1036,6	3,4
AlPO4	1345	4,42
FePO4	989	3,25
(NH4)2SiF6	2342	7,67
(NH4)2HPO4	34,94	0,11
(NH4)2SO4	2264,6	7,44
NH2N2PO4	20459,85	67,2

Sistemaning metalga tushadi:

75000+4050+40=79090 kg
kitob buyicha
1000------------------78
75000-----------------X
X=5850 kg
Pulatning tarkibila erkin xolda suv bor.
73240-30429,49=42810,51 kg
xammasi: suv va pulpa
42810,51+824,4=43634,91 kg
43634,91*100/73240=59,5%

Moddiy balans

Kirim	kg	%	chikim	kg	%
20% ning P2O5 ekstraksion fosfor kislota mono gidrat (100% H3PO4)	20704	26,17	Pulpadagi tuzlarning mikdori:	30429,49	38,5
Fosfor kislotasi bilan suv	54246	68,65%	MgHPO4*3H2O CaHPO4*2H2O AlPO4 FePO4	1957,5 1036,6 1345 989
Ammiak	4050	5,12	(NH4)2SiF6	2342
Suv va ammiak	40	0,06	(NH4)2PO4	34,94
			(NH4)SO4	2264,8
			NH4H2PO4	20459,85
			Pulpa bilan suv	42810,51	54,2
			Suv bugi	5850	7,3
Jami:	79090	100	Jami:	79090	100