O'zbekiston respublikasi oliy va orta mahsus ta’lim vazirligi

Clostridium sporogenes - anaerob harakatchan, spora hosil qiluvchi tayoqchadir. Sporalari issiqqa bardoshli, tez spora hosil qilish qobiliyatiga ega. Bu

bakteriyalar uglevodlarni bijg‘itib kislota va gazlar hosil qiladi. Oqsillarni parchalab vodorod sulfid gazi hosil qiladi. Qo‘lay rivojlanish harorati 35-40°C ni tashkil etadi. Minimal harorat 5°C ga yaqin. Klostridiy turidagi ikki bakteriya ham bankali konservalaming buzuvchilari hisoblanadi.

• 
  Denitrifikatsiyajarayoni. Muhit (tuproq) tarkibidaginitrit, nitrat,
  

ammiakvaaminbirikmalaridagiazotba’zim ikroorganizmlartomonidanmolekulyarazo tgachaqaytariladi. Bu jarayonni denitrifikatsiya jarayoni deyiladi.

559

• 
  Denitrifikatsiya jarayoni quyidagi ikki xil ko'rinishda yuz beradi:
  

1. 
   nitrat kislota bilan amid birikmalari o'rtasida ro'y bergan reaksiyalar vaqtida azot erkin holda ajralib chiqadi, natijada tuproq tarkibidagi nitratlar miqdori kamayadi; bu shakldagi denitrifikatsiya jarayonida tirik mikroorganizm (bakteriya)lar qatnashmaydi;
   
2. 
   denitrifikatsiya jarayonining ikkinchi xili turli- tuman bakteriyalarning ishtirokida o'tadi, ular molekulyar azotdan tashqari ko'p miqdorda C0₂ gazi ajratadi, bu reaksiya natijasida to'plangan karbonat tuzlari hisobiga muhit (tuproq) ning ishqoriylik xususiyati kuchayadi.
   

• 
  Nihoyat, denitrifikatorlar qatoriga uzunligi 0,5 va kengligi 0,3 m keladigan Achromobacter Stutzeri nomli bakteriyalar ham kiradi. Ular harakatchan, polyar xivchinlangan kichkina tayoqchalardan iborat bo'lib, bir-biriga yopishib zanjir hosil qiladi. Sutni achitadi, shakami parchalaganda gaz va peptonli muhitda H₂C hosil etadi. Nitratlarni molekulyar azotgacha qaytaradi.
  

560

11. 
    MAVZU. INFEKSIYA, ULARNING MANBALARI VA TARQALISH YO’LLARI
    

REJA:

1.