O‘zbeкiston respubliкasi oliy va o‘rta mahsus ta’lim vazirligi

Товар айланмаси 

Экспорт  

Импорт  

65,2 

63,7 

66,6 

34,8 

36,3 

33,4 

МДҲ мамлакатлари  

Бошқа мамлакатлар  

Boshqa mamlakatlar 

MDH mamlakatlari 

Tovar aylanmasi 

Eksport 

Import 

---

616 

MDH  mamlakatlari  bilan  bevosita  va  ko‘p  tomonlama  muno-

sabatlarni  rivojlantirish  tashqi  siyosatning  asosiy  yo‘nalishlaridan 

biridir.  O‘zbekiston  Hamdo‘stlik  davlatlari  muassasalari  –  Davlat-

lararo iqtisodiy qo‘mita, Davlatlararo bank va boshqa muassasalarni 

tashkil etishda faol qatnashmoqda. MDHdagi mamlakatlar (Rossiya, 

Ukraina,  Belorus,  Moldova  va  boshqalar)  bilan  ikki  tomonlama 

tashqi siyosiy, savdo-iqtisodiy va boshqa shartnoma hamda bitimlar 

imzolanib, ular kuchga kirmoqda. 

Respublika  tashqi  iqtisodiy 

aloqalarini rivojlantirishda iqtiso-

diyotga  xorijiy  sarmoyalarni  jalb 

etish 

uchun 

qulay 

sharoit 

yaratishga  hamda  zarur  bo‘lgan 

tashkilot va muassasalar tuzishga 

katta ahamiyat berilmoqda. Bular 

jumlasiga tavakkalchilik xatarlari 

keltiriladigan 

zararni 

qoplaydigan  «O‘zbekinvest»  milliy  sug‘urta  kompaniyasini,  turli 

qo‘shma  sug‘urta  kompaniyalarini,  Vazirlar  Mahkamasi  huzurida 

BMT  bilan  birgalikda  tashkil  qilingan  investitsiyalarga  ko‘mak-

lashuvchi  xizmatni,  Davlat  mulk  ko‘mitasi  huzuridagi  ko‘chmas 

mulk  va  xorijiy  investitsiyalar  agentligi  kabilarni  kiritish  mumkin. 

Bu muassasa va tashkilotlar hamda respublikada vujudga keltirilgan 

tegishli tuzilmalar xorijiy investorlar uchun qulay huquqiy-me’yoriy 

sharoitlarni  yaratib,  ularning  huquqlarini  himoya  qiladi  va  sarf-

langan  sarmoyasini  kafolatlaydi.  Shu  sababli,  respublikamiz 

iqtisodiyotida  faqat  2016-yil  davomida  10611,4  milliard  so‘m 

miqdoridagi  xorijiy  investitsiyalar  o‘zlashtirildi.  Bu  shu  yili  jalb 

etilgan  jami  investitsiyalarning  21,3  foizini  tashkil  etdi,  uning  69,3 

foizi to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalardir

151

.  

Shu  yilda  iqtisodiyotimizga  yo‘naltirilgan  investitsiyalar  yalpi 

ichki mahsulotning 25 foizga yaqin. 

O‘zbekistonning  jahon  hamjamiyatiga  kirib  borishi  BMTning 

respublikada  amalga  oshirayotgan  iqtisodiy,  ta’lim,  sog‘liqni 

                                                           

151

 Karimov I.A. “Bosh maqsadimiz keng ko‘lamli islohotlar va modernizatsiya yo‘lini qat’iyat bilan 

davom ettirish” T.: O‘zbekiston, 2013y. 7bet. 

 

---

617 

saqlash,  madaniyat,  fan  sohalarida  amalga  oshirilayotgan  loyiha-

larida ham namoyon bo‘ladi. 

Yevropa  Ittifoqiga  a’zo  bo‘lgan  mamlakatlar  bilan  iqtisodiy  va 

savdo  sohasidagi  hamkorlik,  NATOning  «Tinchlik  yo‘lidagi 

sheriklik»  dasturida  mamlakatimiz  ishtiroki  uning  jahon  xo‘jaligi 

qo‘shilishning navbatdagi yo‘nalishidir. Jumladan, Yevropa Ittifoqi 

bilan  Respublikamiz  o‘rtasida  imzolangan  Sheriklik  va  hamkorlik 

to‘g‘risidagi  bitim  (1996-yil  iyun)  tashqi  iqtisodiy  faoliyatning 

ustuvor yo‘nalishidir; 

Respublika  iqtisodiyotining  alohida  tarmoqlarida  chet  el 

investitsiyalari  va  kreditlaridan  foydalanish  quyidagi  ma’lumotlar 

bilan xarakterlanadi. 

O‘zbekistonning  Xalqaro  valuta  fondi  va  jahon  banki  bilan 

hamkorligi  tashqi  iqtisodiy  faoliyatini  amalga  oshirishdagi 

navbatdagi  yo‘nalishdir.  Bu  yo‘nalishda  XVF  bilan  tizimli  qayta 

qurilishlarni  mablag‘  bilan  ta’minlash,  tizimli  va  makroiqtisodiy 

siyosat  sohasidagi  tadbirkorlarni  qo‘llab-quvvatlash  Dasturlari 

ma’qullangan. 

Jahon bank tashkilotlari ‒ Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki 

(XRTB),  Xalqaro  rivojlanish  uyushmasi  (XRU),  Xalqaro  moliya 

korporatsiyasi  (XMК)  va  Investitsiyalarni  kafolatlash  xalqaro 

agentligi  (IКXA)  bilan  hamkorlik  O‘zbekistonning  tashqi  iqtisodiy 

strategiyasini  amalga  oshirishda  muhim  rol  o‘ynaydi.  Xususan 

XRRB yo‘li bilan O‘zbekistonga paxta yetishtirish usullarini zamo-

naviylashtirib,  uning  jahon  bozoriga  chiqishiga  ko‘maklashish  va 

unumdorlikni  oshirish  uchun  asos  yaratish  maqsadida  salmoqli 

mablag‘  ajratilgan.  Xalqaro  moliya  korporatsiyasi  (XMК)  ham 

O‘zbekistonda  bir  qator  loyihalarni  amalga  oshirishda  ishtirok 

etmoqda.