O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi

Isituvchi kompress 

Ta‟sir mehanizmi: Qon tomirlarni uzoq vaqt kengayishini ta‘minlaydi. Bu 

teri va teri osti a‘zolariga qon kelishini ko‘paytiradi, natijada yallig‘lanish 

o‘chog‘larida so‘rilish va og‘riq qolishi kuzatiladi.  

Ko‟rsatma: 



 

Halqum, bo‘g‘im, plevra, emizikli ayollarda sut bezlari, teri, o‘rta quloq 

yallig‘lanish jarayonlari. 



 

In‘yeksiyadan keyingi infiltratlar. 



 

Boylamlar cho‘zilishi va lat yeyishi (jarohatdan bir kun o‘tgandan keyin). 

Qarshi ko‟rsatma: 



 

O‘rta quloq yiringli yallig‘lanishi (otit). 



  Teri qoplami butunligi buzilishi. 



  Teridagi allergik va yiringli toshmalar (furunkul, karbunkul). 



  Tana yuqori harorati. 

Kerakli anjomlar: 



  Bint, doka, paxta. 



  Kompress qog‘oz yoki kleyenka. 

---

382 

 



  40 % etil spirt. 



  Lotok. 



  Qaychi. 



  Ishlatilgan materiallar uchun lotok. 

Bajarilish ketma-ketligi: 

1.  Kompress qo‘yiladigan tana sohasi hajmidagi 8 qavatli doka tayyorlanadi 

(nam qavat). 

2.  Doka salfetkaaning har tomonidan 1-2sm chiqib turadigan qilib kompress 

qog‘oz yoki kleyonka kesib olinadi (izolyatsiya qavati). 

3.  Kompressda qog‘ozdan 1-2 sm katta paxta tayyorlanadi (isituvchi qavat). 

4.  Kompressni mahkamlovchi bint tayyorlanadi. 

5.  Doka salfetka  40% etil spirt bilan namlanadi. 

6.  Ehtiyotkorlik bilan yig‘irilma hosil qilmasdan salfetka bemor tanasiga 

qo‘yiladi. 

7.  Ustidan kompress qog‘oz va paxta qo‘yiladi (kompress qog‘oz qochmasligi, 

paxta ikkala qavatni ham bosib turishi lozim). 

8.  Kompress bint bilan o‘rab mahkamlanadi, bunda qon aylanishi va 

germetikligi buzilmasligi lozim (rasm.3). 

9.  1-2 soatdan keyin kompress effektivligi bog‘lam ostiga barmoq tiqib ko‘rish 

bilan tekshiriladi. Agar salfetka nam va issiq bo‘lsa, kompress to‘g‘ri qo‘yilgan 

hisoblanadi. 

10. Kompress 6-8 soatga qoldiriladi (asosan tunda). 

11. Kompress yechiladi va uning effektivligi tekshiriladi (salfetka nam va issiq 

bo‘lishi lozim). 

12. Kompress yechilgandan so‘ng teriga quruq iliq bog‘lam qo‘yiladi. 

Asorati: teri matseratsiyasi (ta‘sirlanishi), kuyish. 

Izoh:  Quloqqa  kompress  qo‟yganda  birinchi  va  ikkinchi  qavatlarda  quloq 

suprasi uchun teshik qilinadi; - Uzoq vaqt kompress qilinganda 1-2 kun tanaffus 

qilinadi;  -  Qayta  kompress  oldingi  kompress  yechilgandan  kamida  1  soat 

---

383 

 

o‟tgandan  so‟ng  qo‟yiladi.  Teri  tirnalishini  oldini  olish  maqsadida  oldin  teri 

45%    etil  spirti  bilan  tozalanadi,  quruq  qilib  artiladi  va  teriga  vazelin  yoki 

kamfora moyi surtiladi.