23-16 Askarov.K
XULOSA
Respublikamizda jahon sifat andozalariga mos keluvchi neft va gaz
mahsulotlarini tashqi bozorga eksport qilinmoqda.
"O`zbekneftegaz" Milliy xolding kompaniyasi bugungi kunda O`zbekiston
Respublikasida neft va gaz mahsulotlar va yoqilg'i energiyasiga bo`lgan talabni
to`la qondirishda asosiy o`rin tutadi.
Neft va gaz kondensatini qazib olishni yanada oshirish, ularni qayta ishlash
bo`yicha texnologiya jarayonlarini chuqurlashtirish hamda uglevodorodlar
zahirasini ko`paytirish bilan bir qatorda respublikamizda uglevodorod xomashyosi
yangi konlarini ochishga yo`naltirilgan 2015 yilgacha bo`lgan davrga neft-gaz
konlarini qidirish ishlarini jadallashtirish bo`yicha istiqbolli reja ishlab chiqilgan.
Bugungi kunga kelib Farg'ona neftni qayta ishlash zavodida yuqori oktanli
benzin, shu jumladan, aviatexnik kerosin, dizel yonilg'isi, koks, turli xil motor va
dizel' moylari (kompressor, turbina va h.), parafin, motor moylariga qo`shimchalar,
bitum, mazut kabi 60 dan ziyod turli neft mahsulotlari ishlab chiqaradi.
Ushbu "Moylardan smolasimon politsiklik birikmalarni ajratib olish va
tozalash texnologiyasini loyihalash. ekstraktsion kolonnani hisoblash. quvvati 55
ming t/y" mavzuli bitiruv ishida moylar, ulardagi parafinlarni ajratib olish va
ularning fizik-kimyoviy xossalarini o`rganish haqidagi tushunchalarni o`rganish,
uning xomashyo bazasi shuningdek neftni qayta ishlash korxonasida ikkilamchi
deasfaltizatni furfurol bilan tozalash jarayoni texnologiyasini o`rganib chiqildi.
Mahsus issiqlik almashish jihozlari guruhiga issiqlik tashuvchilarni qizdirish
yoki sovitish hamdа mahsus sharoitlarda sodir bo`ladigan uskunalar tanlanib,
amaliyotda ularni qo`llanilishi isbotlab berildi.
Asosiy qurilma sifatida ekstraktsion kolonna tanlab olindi. Ularda issiqlik
almashinish jarayoni, oxirgi tayyor mahsulotni ajralib chiqishi va ularni issiqlik
almashish uskunasidan uzluksiz yo`qotilishи hisoblandi.
23-16 Askarov.K
Texnik - iqtisodiy asoslar qismida loyihalashtirilayotgan ob`ektning
joylashishi, ishlab chiqarish jarayoni va texnologik jarayonga kerakli sharoit,
ishchi va xodimlarning yashashi va ishlashi uchun yaratilган sharoitlarning tegishli
talablarga javob berishi o`rganildi.
Deasfal'tizatni fenol bilan tozalash texnologik jarayoni va qurilmasining
texnologik sxemasi keltirildi.
Xavfsizlik talablari qismida xodimlarning individual himoya vositalari,
yong'innи o`chirish usullari va zarur vositalari, bo`lishi mumkin bo`lgan avariyali
vaziyatlar va qurilmani to`xtatish qoidalari taklif etildi.
Atrof muhitni muhofaza qilish qismida talablardan kelib chiqib ishlab
chiqarish chiqindilari bo`lgан qattiq va suyuq chiqindilar hamda oqova suvlarni
ishlatish normalari o`rganib chiqildi.
35