O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi toshkent tibbiyot akademiyasi

1.24. Ichki organlarning endoskopik tekshiruv metodi
Endoskopiya - shilliq qavatni ko`rish, deformatsiya, yara va qon ketish manbaasini, o`smalarni va poliplarni aniqlash imkonini beradi. Maxsus uskunalar yordamida tekshirilayotgan organning ma`lum qismlarini suratga tushirish va mikroskopik tekshiruv o`tkazish uchun biopsiya o`tkazish (shilliq qavat, o`sma hosilasini), kerak bo`lgan preparatlarni yuborish imkonini beradi.
Endoskopik tekshiruv usullari:
Bronxoskopiya (traxeya va bronlarni tekshirish)
Ezofagoskopiya (Meda tekshiruvi)
Fibroezofogogastroduodenoskopiya (fibrogastroskop yordamida meda, va o`n ikki barmoqli ichakni tekshirish)
Intestinoskopiya (ingichka ichak tekshiruvi)
Kolonoskopiya (yo`g`on ichak tekshiruvi)
Rektoromanoskopiya (lat. Rectum – to`g`ri ichak; eskirgan anatomik termin «S-romanum» -- sigmasimon ichak: tog`ri va sigmasimon ichak tekshiruvi)
Sistoskopiya (siydik pufagi tekshiruvi). Endoskopik tekshiruv och qorinda amalga oshiriladi. FEGDSda bemor 8soatdan kech bo`lmagan paytda ovqatlanishi kerak, ertalab esa ovqat qabul qilmasligi, chekmasligi, suv ichmasligi kerak. Intestinoskopiya, kolonoskopiya, va rekto-romanoskopiyada bemorni irrigoskopiyadagidek tayyorlanadi. Sistoskopik tekshiruvda bemor siydik pufagini bushatishi kerak.
1.25. Ultratovush tekshiruv usuli
Ultratovush tekshiruv usuli (UTT) – turli ultratovush to`lqinlarini o`tkazuvchanlikkka ega bo`lgan yuzalardan tovush to`lqini manbasidan megagerslardan tarqaladigan to`lqinlar yordamida tekshiruvdan iborat bo`lgan metod. O`tkazuvchanlik darajasi organ zichligi va elastikligiga bog`liq.
UTT (sonografiya) yurak (exokardioografiya) va tomir (dopplerografiya), qalqonsimon va qalqonoldi bezi, qorin sohasi organlari, buyrak va kichik chaqnoq bo`shlig’i organlari (siydik pufagi, bachadon, tuxumdonlar, prostata bezi), ko`z va miya kasalliklarida qo`llaniladi.
Nazorat savollari:

1. 
   Oshqozon-ichak tizimi kasalliklarining asosiy shikoyatlari.
   
2. 
   Qusishda birinchi yordam
   
3. 
   Oshqozondan qon ketganda birinchi yordam
   
4. 
   Oshqozonni yuvish texnikasi
   
5. 
   Klizmalar va uning turlari. Klizma qoyishga korsatma va qarshi ko’rsatmalar
   
6. 
   Har xil turdagi klizmalarniq oyish texnikasi
   
7. 
   Meteorizm va gaz haydovchi naycha qoyish texnikasi
   
8. 
   Qorin sohasida ogriq haqida tushuncha va ogriqda birinchi yordam
   
9. 
   Jigildon qaynash haqida tushuncha va jigildon qaynashda birinchi yordam
   
10. 
    Kekirish haqida tushuncha va kekirishda birinchi yordam
    
11. 
    Kongil aynashi haqida tushuncha va kongil aynashida birinchi yordam
    
12. 
    Qabziyat haqida tushuncha va qabziyatda birinchi yordam
    
13. 
    Diareya haqida tushuncha va diareyada birinchi yordam