O‗zbеkistоn rеspublikasi оliy vа o‗rtа mахsus tа‘lim vаzirligi tоshkеnt dаvlаt iqtisоdiyot univеrsitеti

3.3. Restoranni joylashtirish mo‗ljallanayotgan joyni va bozorini o‗rganish 
Konsepsiyani 
o‗rganishdan 
tashqari, 
restoranni 
joylashtirish 
mo„ljallanayotgan joyni o„rganish 
ham talab etiladi. Bunda uning infratuzilmasini 

---

63 
tahlil qilish va gavjumligini o‗rganish zarur. Umumiy ovqatlanish korxonasi uchun 
eng qulay joy – bu, eng avvalo, mazkur joyning odamlar va avtomobillar nuqtai 
nazaridan gavjumligi. Restoranni joylashtirish mo‗ljallanayotgan joy yaqinidan 
o‗tuvchi odamlar va mashinalarning o‗rtacha sonini erinmasdan hisoblab chiqish 
lozim. Restoran o‗z eshigini ochganida nimaga mo‗ljal qilish mumkinligini oldindan 
bilgan ma‘qul.
Agar restoranni joylashtirish mo‗ljallanayotgan joy yaqinidan o‗tgan yo‗l 
serqatnov bo‗lsa-yu, restoranga bevosita kirish yo‗li bo‗lmasa, bunday joy uncha 
qulay emas. Shu sababli restoranni qurishda bu variantni ham e‘tiborga olish lozim. 
Imkoniyat bo‗lsa, to‗ppa-to‗g‗ri restoran eshigiga olib keladigan alohida yo‗l qurish 
haqida o‗ylab ko‗rgan ma‘qul. 
Bo‗lg‗usi muassasa egasi va xodimlari uni rejalashtirish va ochish ishiga 
berilib, odatda, restoranning joylashuv eri va uning o‗rtacha iste‘molchi uchun 
qulayligining ba‘zi bir jihatlarni nazardan qochiradilar. Vaholanki, iste‘molchi – 
restoran egasi ham, uning xodimlari ham emas, u sizning muassasangizga tashrif 
buyurish uchun o‗nqir-cho‗nqirliklardan oshib o‗tirmaydi. Yo‗ldagi ortiqcha 
qiyinchiliklar iste‘molchilarni siz ularga tayyorlayotgan mazali taomlar va qiziqarli 
tadbirlardan faqat uzoqlashtiradi.
Umumiy ovqatlanish korxonasi ochishni rejalashtirish 
restoranlar bozorini 
o„rganishga 
doir umumiy tadqiqot o‗tkazishni ham nazarda tutadi. Bu ish 
konsepsiyani ta‘riflash bilan bir vaqtda amalga oshirilgani ma‘qul, shunda siz unga 
kerakli tuzatishlarni o‗z vaqtida kiritishingiz mumkin.
Restoranlar bozorini o‗rganish – bu uning tarkibiy tuzilishini: ishtirokchilar, 
iste‘molchilarning asosiy guruhlari, Yetkazib beruvchilarni o‗rganish. Sizning 
faoliyatingiz quyidagi omillarga bog‗liq bo‗ladi: 

iste‘molchilarga (ularning munosabati, imkoniyatlari va mayllariga); 

raqiblarga (ularning siz amalga oshirayotgan marketing tadbirlariga 
bo‗lgan munosabatiga); 

Yetkazib beruvchilarga (ularning madadi, ular bilan ishlashning 
ishonchlilik darajasi, taklif qilinayotgan tovarlar va xizmatlar sifatiga). 

---

64 
Iste‘molchilar va raqiblarni tahlil qilish metodlariga biz yuqorida to‗xtalib 
o‗tdik. Yetkazib beruvchilarga kelsak, bu yerda ularning 
portretini 
tuzish talab 
etiladi. Bu ish quyidagicha bajariladi. Eng mashhur Yetkazib beruvchini tanlaysiz, 
uning takliflarini o‗rganasiz va uning portretini tuzasiz. Masalan, necha yildan beri 
mavjud, faoliyat yo‗nalishi, mavjud mijozlari. Bularning barchasini jadvalga solasiz 
(shu qulayroq), unda bir ustunda namunaviy ko‗rsatkichlarni (nomi, faoliyat turi va 
sh.k.), ikkinchi ustunda – konkret Yetkazib beruvchi haqidagi ma‘lumotlarni aks 
ettirasiz (blanka 9-ilova keltirilgan).
Eng samarali va obro‗li Yetkazib beruvchining portretini olish jadvalning 
boshqa Yetkazib beruvchilarga oid kataklarini to‗ldirishni osonlashtiradi. Har bir 
Yetkazib 
beruvchining 
tahliliga 
bag‗ishlangan 
jadval 
oxirida 
o‗z fikr-
mulohazalaringizni qayd etish uchun bo‗sh maydonni nazarda tuting. Unda siz, 
aytaylik, mazkur tashkilot bilan amalga oshirish mo‗ljallanayotgan hamkorlik 
yo‗nalishlarini belgilashingiz mumkin. Bunday tahlil sizga kerakli Yetkazib 
beruvchilarni to‗g‗ri tanlashga yordam beradi.