Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

 
Rejalashtirish, bajarish va namoyish davri 
Say-harakat  tadqiqoti  davriy 
jarayon  sifatida  quyidagi  bosichlar 
bilan ishlatiladi. 
Rejalashtirish 
bosqichi. 
Rejalashtirish uchta qismdan iborat. 
Birinchidan, 
rejalashtirish 
muammoni aniqlash va tushunishni 
talab  qiladi.  Muammolar  ba’zan  yomon  tushunilgan  mavzudan  yoki  nimadir 
xato ekanligini his qilishdan boshlanadi va tadqiq qilsa boʻladigan muammoga 
aylantirish uchu koʻp vaqt oladi. Keying bosqich, foydalanadigan adabiyotlarni 
koʻrib chiqish va bu sinfda yoki oʻqituvchilar qatnashayotgan yigʻilishda boʻlib 
oʻtishi  mumkin.  Oʻqituvchilar  foydalaniladigan  adabiyotlarni  oʻzi  yoki 
oʻqituvchilar  guruhlarida  taqiq  etishlari  mumkin.  Uchinchi  bosqich  tadqiqotni 
rejasi ustida ishlash. Tadqiqotga qanday ma’lumot kiritilishi kerakligi (masalan, 
oʻquvchilarning  test  natijalari,  bir  yoki  bir  necha  talabalarni  kuzatish  natijasi) 
shuningdek  qanday  va  qayerda  ma’lumot  yigʻilishi  (papkalardan,  hamkasblar 
bilan hamkorlikda, bahorgi yoki kuzgi mavsumda). 

---

198 
 

 
Bajarish  jarayoni.  Bu  bosqich  davomida  oʻqituvchi  ma’lumot  yigʻadi 
va  tahil  qiladi.  Yigʻilgan  va  tahlil  qilingan  ma’lumot  mukammal  boʻlishi 
zarurmas, chunki say-harakat tadqiqoti samarali va uddalasa boʻladigan boʻlishi 
kerak. 

 
Say-harakat  tadqiqotini  rivojlantirish.  Bu  bosqichda  oʻqituvchi 
oʻzgarishlar  qilishni  va  bu  oʻzgarishlarni  amalga  oshirishni  rejalashtiradi.  Bu 
say-harakat  tadqiqotini  harakat  bosqichi  va  oʻqituvchilar  tadqiqotni  boshqalar 
bilan ulashishi uchun oʻz hatti harakatlarini yozib borishlari muhim.  

 
Ma’lumot  almashish  va  mulohaza  yuritish.  Tadqiqotning  eng  muhim 
birliklaridan  biri  bu  ma’lumot  almashishdir.  Natijalar  maktabdagi  hamkasblar 
orasida,  yoki  tumanda,  mahalliy  kollejda,  konfrensiyalarda  yoki  ta’lim 
jurnallarida  e’lon  qilinishi  mumkin.  Say-harakat  tadqiqoti  oʻquvchilarni  faol 
qatnashchilar  sifatida  jalb  etishlari  mumkin,  agar  bu  muhim  boʻlsa  bu  aloqa 
oʻquvchilar  va  ota-onalarni  ham  oʻz  ichiga  olishi  mumkin.  Boshqalar  bilan 
aloqada boʻlish gʻoyalrni takomillashtiradi va mulohaza yuritishga ham yordam 
beradi. Mulohaza yuritish davomida oʻqituvchi-tadqiqotchilar shunday savollar 
soʻrashlari mumkin: “nima oʻrgandim?” “nimani boshacha qilishim kerak edi?”  
“endi  nima  qilishim  kerak?”.  Bunday  savollar  tadqiqotning  yangi  davriga, 
rejalashtirishga va boshqa bosqichga oʻtishga olib keladi.