O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta mahsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti magistratura bo‟limi

 

2.1-jadval 

Tijorat banklari tomonidan emissiya qilingan qarz qimmatli qog„ozlar 

(mlrd.so„mda)

24

 

 

Qimmatli qog„ozlar 

2013 yil 

2014 yil 

2015 yil 

2013 yilga 

nisbatan 2015 

yildagi o‟sish 

darajasi 

Depozit sertifikatlari 

445,6 

592,0 

689,7 

54,8 

Uzoq muddatli obligatsiyalar 

258,7 

330,0 

310,3 

19,9 

Jami: 

704,3 

922,0 

1000,0 

41.9 

 

 

Tijorat  banklari  resurslar  bazasining  ikkinchi  qismi  bo„lgan  depozit 

mablag„larining miqdori ham so„nggi 5 yilda o„sish tendensiyasiga ega.  

 

 

 

2.6-rasm. Banklardagi jami depozitlar (trln. so„mda)

25

 

 

Lekin,  shuni  ta‟kidlash  joizki,  respublikamiz  tijorat  banklarida  depozit 

mablag„lari  umumiy  o„sish  tendensiyasiga  ega  bo„lsada,  ularning  bazasini 

mustahkamlash  muammosi  mavjud  bo„lib,  bu  holat,  avvalo,  transaktsion 

                                                           

24

www.cbu.uz

 //O‟zbekiston Respublikasi Markaziy banki rasmiy saytining ma‟lumotlari asosida tuzildi. 

25

www.cbu.uz

 //O‟zbekiston Respublikasi Markaziy banki rasmiy saytining ma‟lumotlari asosida tuzildi. 

0

5

10

15

20

25

30

2011-yil

2012-yil

2013-yil

2014-yil

2015-yil

13,2 

18 

23,7 

26,1 

28,5 

---

49 

 

depozitlarning  banklarning  depozit  bazasi  hajmidagi  salmog„ining  yuqori 

ekanligida  namoyon  bo„ladi.  Masalan,  2013-yilning  1  yanvar  holatiga,  talab 

qilib olinadigan depozitlarning brutto depozitlar hajmidagi salmog„i Agrobankda 

56,4  foizni,  Tashqi  iqtisodiy  faoliyat  Milliy  bankida  79,7  foizni, 

Sanoatqurilishbankida  90,6  foizni  tashkil  etdi.  Xalqaro  tiklanish  va  taraqqiyot 

bankining  ekspertlari  tomonidan  tavsiya  etilgan  va  xalqaro  amaliyotda 

depozitlarning yetarliligini baholashda qo„llaniladigan metodikaga ko„ra, tijorat 

bankinig  depozit  bazasi  yetarli  bo„lishi  uchun  talab  qilib  olinadigan 

depozitlarning brutto depozitlar hajmidagi salmog„i 30 foizdan oshib ketmasligi 

lozim.  

Xulosa  qilib  aytganda,  tijorat  banklarining  resurs  bazasini  mustahkamlash 

tadbirlarini  amalga  oshirish  ularning  uzoq  muddatli  depozitlari  miqdorini, 

kapitalizatsiya  darajasini  oshiradi  va  shuning  asosida  banklarning  investitsion 

faoliyatni  moliyalashtirish  maqsadida  beriladigan  investitsion  kreditlari  hajmini 

keskin oshirish imkonini beradi.