O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi sаmаrqаnd dаvlаt chеt tillаr instituti

*놀지 못 한다
*못 논다
*놀지 않는다
*안 논다
Kyongido shevasida ham inkor forma xuddi shu tarzda yasaladi. Masalan,
*안 먹는다
*먹지 않는다
*멋 먹는다
*먹지 멋 한다
Arxaizmlar-eskirib iste’moldan chiqqan, ammo o’z ekvivalentiga, ya’ni sinonimiga ega bo’lgan so’zlardir. O’zbek tilida dudoq-lab, o’miz-ko’krak, meng-xol kabi arxaik so’zlar mavjud. Bu arxaik so’zlar hozirda iste’moldan, ya’ni muomaladan chiqib ketgan, lekin ba’zan badiiy asarlarda qo’llanilish holatlarini ham uchratishimiz mumkin. Xuddi shunday koreys tilida ham bir qancha arxaik so’zlarga duch keldim, biroq o’zbek tilidan farqli o’laroq hozirda koreys tilida ham arxaik, ham ularning sinonimlaridan teng qo’llanilishi tahsinga sazovordir. Masalan, adabiy tilda shevada
시장 (bozor ) 저자
배꼽 (qorin kindigi) 배뽕
원숭이 (maymun ) 잔납이
도끼 (bolta) 도치
여우(tulki) 여수
Shevalarning o’ziga xos bo’lgan xususiyatlari to’g’risida izlanishlar olib borganimda qiziq bir ma’lumotga duch keldim. Koreyada turmush qurishda shevaning ahmiyati katta, ya’ni umr yo’ldoshining qaysi shevada so’zlashishi juda muhim hodisa hisoblanar ekan. Olim Li Chonmin tomonida butun Koreya bo’ylab so’rovnoma o’tkazilganda aksariyat odamlar umr yo’ldoshining Seul shevasida so’zlashishlarini xohlashlari aniqlangan. Shu o’rinda yana bir ajoyib ma’lumotni keltirib o’tmoqchiman. Koreys xalqlari qaysi shevada so’zlashishlariga qarab, ularning xarakterini ham aytib berish mumkin ekan.

1^Karimov. I.A. Yuksak ma'naviyat- yengilmas kuch. T.: Ma'naviyat. 2008. B. 29.

1^Karimov I.A. “Yuksak bilimli va intellektual rivojlangan avlodni tarbiyalash – mamlakatni barqaror taraqqiy ettirish va modernizatsiya qilishning eng muhim sharti” mavzusidagi xalqaro konferensiyaning ochilish marosimidagi nutqidan. Toshkent: O’zbekiston. 2012. B. 3

2^ Xalq so’zi. 2010-yil.,17-yanvar, 4-son (4919).B.1.

1^ www.chamber.uz

2^ I.A.Karimov. Vatan ravnaqi uchun har birimiz masuldirmiz . T. 2001. B.39.

1^ Глоттогоник процессеснинг маъноси сузларнинг келиб чикиши-википедиядан олинган.